انواع فلاشینگ ساختمان + نصب و کاربرد آن‌ها

پس از یک بارش شدید، ممکن است در یک ساختمان نوساز با نمایی زیبا و مصالحی گران قیمت، آثاری از نم در سقف یا نشتی آب از لبه‌های پنجره مشاهده شود. چنین پدیده‌ای در نگاه نخست عجیب به نظر می‌رسد، اما در واقع این مشکل، نتیجه غفلت از یک بخش مهم در فرآیند ساخت است که فلاشینگ نام دارد. فلاشینگ قطعه‌ای ساده و کارآمد است که از نفوذ آب، گردوغبار و حتی جریان باد به سازه جلوگیری می‌کند. این عملکرد موجب می‌شود نمای ساختمان علاوه بر حفظ زیبایی، دوام و کارایی خود را در بلندمدت نیز حفظ کند. در ادامه به معرفی انواع فلاشینگ و کاربردهای هر یک پرداخته خواهد شد تا جایگاه واقعی این عنصر در افزایش عمر مفید ساختمان روشن گردد.

فلاشینگ ساختمان چیست و چرا تا این حد اهمیت دارد؟

فلاشینگ قطعه‌ای فلزی یا پلاستیکی است که در نقاط حساس ساختمان نصب می‌شود تا از نفوذ آب، رطوبت، گرد و غبار و عوامل جوی به سازه جلوگیری کرده و هم‌زمان به زیبایی و نظم ظاهری نما کمک کند.

این المان در واقع نوعی عایق‌کاری ثانویه محسوب می‌شود که وظیفه اصلی آن هدایت و کنترل آب‌های سطحی از بخش‌هایی مانند لبه بام، جداره نما و اتصالات بازشوها است. فلاشینگ‌ها معمولا از ورق‌ گالوانیزه، آلومینیوم و ورق رنگی ساخته می‌شوند و با توجه به محل استفاده، در ابعاد و اشکال متفاوت تولید و نصب می‌گردند.البته فلاشینگ با جنس غیر فلزی مثل PVC یا کامپوزیت هم وجود دارد که کمتر رایج است و عملا کاربرد عملی و مهندسی ندارند.این محصول ممکن است در مقایسه با سایر روش‌های حفاظت از نما مانند سنگ درپوش یا چسب آب بندی نانو قیمت بیشتری داشته باشد اما به دلیل زیبایی و کیفیت بالا مقرون به صرفه است. عملکرد اصلی آن فراتر از یک آب‌بندی ساده بوده و شامل چندین هدف کلیدی است: هدایت مؤثر آب باران به دور از سازه، جلوگیری از نفوذ مویرگی آب در شکاف‌های ریز، پوشش دادن اتصالات و درزها بین مصالح مختلف و همچنین ایفای نقش زیبایی‌شناختی برای ایجاد نظم بصری و قاب‌بندی خطوط معماری نما.

انواع فلاشینگ ساختمان و معرفی آن

فلاشینگ‌ها با توجه به محل نصب و عملکرد به دو اصلی تقسیم می‌شوند که هرکدام نقش ویژه‌ای در حفاظت ساختمان دارند:

1. فلاشینگ نما: به منظور ایجاد نظم بصری در نمای ساختمان و همینطور جلوگیری از نفوذ رطوبت به پشت نما و دیوارها از فلاشینگ نما استفاده می‌شود.
2. فلاشینگ کف و پی ساختمان:  در برخی پروژه‌ها، برای هدایت رطوبت و جلوگیری از آسیب به سازه از کف و پی استفاده می‌شود. با این حال، اجرای این نوع جزئیات آب‌بندی تخصصی در پروژه‌های ساختمانی ایران چندان متداول نیست.

فلاشینگ نما چیست؟

فلاشینگ نما ساختمان، یک پوشش فلزی است که به منظور محافظت از درزها و لبه‌های حساس ساختمان در برابر نفوذ آب و رطوبت طراحی شده است. فلاشینگ‌های نما به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. فلاشینگ سقف و بام
2. فلاشینگ بازشوها (درب و پنجره)

این قطعات در نقاط کلیدی مانند پشت‌بام، لبه دیوارها، بالکن‌ها و دور پنجره‌ها نصب می‌شوند.

فلاشینگ سقف شیروانی و بام چیست؟

فلاشینگ بام و سقف شیروانی،یک عضو فلزی است که در محل اتصال شیروانی به دیوار، ناودان، دودکش یا لبه‌های پشت‌بام نصب می‌شود تا جریان آب باران و رواناب‌ها را کنترل کرده و از نفوذ رطوبت به سازه و مصالح زیرین جلوگیری نماید.

با وجود اینکه فلاشینگ نقش یک محافظ برای سقف دارد و با هدایت دقیق آب و جلوگیری از تجمع آن در نقاط حساس، از پوسیدگی پوشش سقف، خرابی عایق‌ها و نشت آب به فضای داخلی ساختمان جلوگیری می‌کند، اما نباید با آبرو که وظیفه جمع آوری و هدایت آب به مسیر خروجی را بر عهده دارد اشتباه گرفته شود.

فلاشینگ درب و پنجره چیست؟

فلاشینگ درب و پنجره قطعه‌ای محافظ است که در اطراف قاب بازشوها نصب می‌شود تا آب باران، رطوبت و نفوذ هوا نتوانند از درزهای بین قاب و دیوار به داخل ساختمان نفوذ کنند.این بخش از ساختمان به دلیل وجود اتصال میان قاب و دیوار، یکی از حساس‌ترین نقاط در برابر نفوذ عوامل جوی است.

بسته به شرایط و نوع ساختمان، برخی روش‌ها می‌توانند نقش مشابهی در محافظت از بازشوها ایفا کنند. یکی از روش‌های جایگزین استفاده از درزگیرهای سیلیکونی یا پلی‌اورتان در اطراف قاب است. این درزگیرها می‌توانند نفوذ آب و هوا را تا حدی محدود کنند، اما محدودیت‌هایی مثل عمر مفید کوتاه‌تر نسبت به فلاشینگ پنجره ، نیاز به نگهداری و تعویض دوره‌ای و عدم توانایی هدایت رواناب‌ها به مسیر مشخص دارند.

انواع جنس فلاشینگ ساختمانی

جنس فلاشینگ یکی از مهم‌ترین عوامل در عملکرد آن است. در ایران فلاشینگ‌ها با متریال‌های مختلفی تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فلاشینگ گالوانیزه یکی از رایج‌ترین انواع فلاشینگ است که از ورق آهن با روکش روی ساخته می‌شود. این جنس فلاشینگ، مقاومت خوبی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارد و نصب آن ساده و اقتصادی است. به دلیل قیمت مناسب و در دسترس بودن، بازار فروش ناودانی گالوانیزه و فلاشینگ این جنس همیشه پرتقاضا است.
نوع دیگر فلاشینگ،رنگی است که علاوه بر مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی ظاهر زیبایی نیز دارد.

در کنار فلاشینگ‌های تولید شده از ورق گالوانیزه و رنگی، فلاشینگ آلومینیومی نیز در بازار موجود است که سبک، انعطاف‌پذیر و ضد زنگ است و تنوع رنگی خوبی دارد، اما مقاومت آن در برابر ضربه نسبت به فلاشینگ‌های فولادی کمتر است.

هنگام خرید فلاشینگ ساختمان، ضخامت ورق را متناسب با کاربرد (مانند درپوش یا نما) و جنس آن را بر اساس شرایط جوی انتخاب کنید. همچنین، اطمینان حاصل کنید که تولیدکننده، خمکاری دقیق و منطبق با نیازهای اجرایی پروژه ارائه می‌دهد.

انواع طرح و مدل های فلاشینگ 

علاوه بر جنس‌های مختلف، فلاشینگ‌ها در طرح‌ها و مدل‌های متنوعی هم تولید می‌شوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. انتخاب طرح مناسب به محل نصب و هدف آن بستگی دارد. ورق‌های فلاشینگ به صورت رول یا شیت وارد کارگاه می‌شوند و بر اساس نیاز پروژه، توسط دستگاه‌های خمکاری به اشکال مختلف در می‌آیند. در ادامه به انواع طرح‌های رایج فلاشینگ اشاره می‌کنیم:

فلاشینگ نبشی یا L شکل

فلاشینگ نبشی که با نام فلاشینگ کنج نیز معروف است، به شکل حرف L با زاویه‌ای قائمه طراحی شده است. کاربرد اصلی آن در پوشش‌دهی و آب‌بندی گوشه‌هایی نظیر محل اتصال سقف به دیوار یا تقاطع دو سطح عمود بر هم در نمای ساختمان است.

فلاشینگ U شکل

فلاشینگ یو همانطور که از اسمش پیداست مقطعی U مانند دارد. این نوع فلاشینگ نسبت به سایر مدل‌ها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. چون هم فلاشینگ دیواری است و هم روی بام قابل استفاده است. همچنین این مدل برای پوشش حاشیه‌ها و درزهای ساندویچ پنل نیز به کار می‌رود. بنابراین اگر نام فلاشینگ ساندویچ پنل به گوشتان خورد بدانید که یکی از انواع آن‌ها، فلاشینگ U است.

فلاشینگ سه پله

فلاشینگ سه پله  یاZ با طراحی پلکانی شکل خود شناخته شده است. هدف اصلی از استفاده از این مدل، هدایت دقیق جریان آب و جلوگیری از نفوذ رطوبت به زیر ورق‌های سقف است. این فلاشینگ معمولا در لبه آبریز سقف‌ها نصب می‌شود .

فلاشینگ تاج یا تیزه

فلاشینگ مورد استفاده برای تلاقی دو لبه سقف شیروانی ، فلاشینگ تاج نام دارد. این مدل به طور اختصاصی برای نصب در بالاترین نقطه سقف‌های شیب‌دار یا سقف سوله‌ها طراحی شده است. فلاشینگ تاج برای آب‌بندی خط الراس سقف، اتصال دو طرف سقف به یکدیگر و پنهان‌سازی اجزای زیرین به کار می‌رود. این فلاشینگ علاوه بر کارایی، به زیبایی و یکدستی نمای سقف می‌افزاید و در چند مدل مختلف از جمله فلاشینگ دو شیب، گرد گوشه، مستطیلی و تیز گوشه تولید می‌شود. در انتخاب انواع فلاشینگ سوله ، توجه به قیمت زد سوله نیز اهمیت زیادی دار؛ چراکه این دو محصول معمولا همراه باهم خریداری می‌شوند.

علاوه بر فلاشینگ‌هایی که نام برده شد فلاشینگ بام و جان پناه ، فلاشینگ کف پنجره ،فلاشینگ پوشش تیر میانی و  تیر کناری نیز تولید می‌شوند که هر کدام فرم به خصوصی دارند و کاربرد آن ها از نامشان مشخص است.

نکات کلیدی نصب فلاشینگ برای حداکثر کارایی

حتی بهترین متریال فلاشینگ نیز در صورت نصب نادرست، کارایی نخواهد داشت. نصب فلاشینگ یک کار تخصصی است که باید به اصول زیر توجه شود:

1. اصل همپوشانی (Lapping Principle): قانون طلایی فلاشینگ این است که آب باید همیشه از روی قطعه بالایی به روی قطعه پایینی سرازیر شود. هرگز نباید درزی وجود داشته باشد که آب بتواند بر خلاف شیب به داخل آن نفوذ کند. همپوشانی باید در جهت جریان آب باشد.
2. ضخامت مناسب ورق: ضخامت ورق فلاشینگ باید متناسب با کاربرد آن باشد.
3. آب‌بندی اتصالات: در حالی که اتکا اصلی باید بر هدایت مکانیکی آب باشد، در برخی نقاط حساس (مانند گوشه‌ها یا محل اتصال به دیوار) استفاده از چسب‌های پلی‌یورتان یا ماستیک‌های مخصوص آب‌بندی برای اطمینان بیشتر ضروری است.
4. شیب‌بندی صحیح: فلاشینگ‌های افقی مانند درپوش دیوار یا فلاشینگ زیر پنجره باید دارای شیب ملایم به سمت بیرون باشند تا آب روی آن‌ها جمع نشود.

جمع‌بندی: سرمایه‌گذاری کوچک برای حفاظت بزرگ

اگرچه فلاشینگ ساختمان در مقایسه با عناصر اصلی مانند ستون و فونداسیون کمتر دیده می‌شود، اما اهمیت آن در حفظ پایداری بلندمدت سازه انکارناپذیر است. وظیفه تمام اشکال فلاشینگ، از جزئیات کوچک اجرایی تا پوشش‌های گسترده سقف، محافظت از ساختمان در برابر نفوذ آب است. تصمیم‌گیری برای استفاده از متریال متناسب با نیاز پروژه (مانند ورق گالوانیزه اقتصادی یا ورق رنگی دکوراتیو) و اطمینان از نصب دقیق و فنی، یک اقدام پیشگیرانه کلیدی است.

در ارزیابی هزینه‌ها، باید توجه داشت که قیمت فلاشینگ ساختمان به عنوان یک هزینه اولیه اندک، در مقابل جلوگیری از خسارات سنگین رطوبت در آینده، بسیار مقرون‌به‌صرفه بوده و به حفظ زیبایی و طول عمر سازه کمک شایانی می‌کند. برای اطمینان از کیفیت متریال، مجموعه زرین فولاد شهریاری آماده است تا هر نوع فلاشینگ سفارشی را با هر متریالی که نیاز دارید برای پروژه شما تولید نماید. 03191003131