راهنمای کامل محاسبه قیمت ورق سیاه؛ عوامل موثر و نکات مهم

ورق سیاه یکی از پرکاربردترین و اساسی‌ترین فرآورده‌های فولادی است. این ورق جایگاهی ویژه در صنایع مادر همچون ساختمان‌سازی، خودروسازی و فلزکاری دارد؛ محصولی که با تکیه بر استحکام، دوام و قابلیت شکل‌پذیری بالا، نقشی بی‌بدیل در پیش‌برد پروژه‌های صنعتی و عمرانی ایفا می‌کند. با توجه به شرایط فعلی بازار آهن آلات کشور، قیمت این محصول می‌تواند تحت تاثیر عوامل گوناگونی قرار گیرد.
اگر قصد خرید ورق سیاه را دارید یا در صنعت فولاد مشغول به کار هستید، داشتن آگاهی دقیق از نحوه محاسبه قیمت و عوامل موثر بر بهای تمام شده‌ی این محصول می‌تواند به شما کمک کند تا خریدی بهینه و اقتصادی از منبعی معتبر و مطمئن داشته باشید.

ورق سیاه چند؟ بررسی عوامل تعیین‌کننده قیمت

قیمت ورق سیاه تحت تاثیر چندین عامل اصلی قرار دارد. یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده در این زمینه، کیفیت و استاندارد این محصول است؛ طبیعتا هرچه ورق از کیفیت بالاتری برخوردار باشد، قیمت آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد. به علاوه ضخامت و ابعاد ورق نیز نقش مهمی در قیمت آن دارند؛ به عنوان مثال ورق‌های ضخیم‌تر نسبت به ورق با ضخامت کمتر، قیمت بیشتری دارند.

عوامل متعدد دیگری نیز در این میان تاثیرگذارند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به بهای مواد اولیه مانند سنگ آهن و کک و همچنین هزینه‌های انرژی مورد نیاز برای فرآیند تولید اشاره کرد. افزون بر این، شرایط بازار به‌ویژه میزان عرضه و تقاضا نیز نقش تعیین‌کننده‌ای در نوسانات قیمتی دارند؛ به‌طوری که در دوره‌های پیک مصرف، قیمت ورق سیاه با رشد مواجه می‌شود.

هرچه ورق سیاه ضایعات کمتری داشته باشد، متراژ مفید بالاتر و در نتیجه قیمت بالاتری خواهد داشت. به همین خاطر برندهایی مانند فولاد مبارکه اگرچه گران‌ترند، اما به دلیل پرت کم، به‌صرفه‌ترند. در مقابل، ورق‌ برندهای متفرقه با قیمت پایین، پرت بیشتری دارند. اما در این بین برند‌هایی مثل فولاد سبا وجود دارند که با وجود محصول اقتصادی، کیفیت مطلوبی دارند. برای مثال قیمت ورق سیاه فولاد سبا از مبارکه کمتر است و با این وجود همچنان کیفیت قابل قبولی از این محصول ارائه می‌دهد.
هزینه‌های حمل‌ونقل و واردات نیز از جمله عوامل موثر بر قیمت نهایی ورق به شمار می‌روند؛ عواملی که به دلیل پیچیدگی‌ها و مسافت‌های طولانی، می‌توانند تاثیری قابل توجه بر هزینه تمام‌شده هر محصول بگذارند و در نهایت، ارزش واقعی ورق را تحت تاثیر قرار دهند.

محاسبه وزن ورق با فرمول

برای محاسبه وزن ورق سیاه، از فرمول زیر استفاده می‌شود:

وزن ورق(کیلوگرم) =طول (متر)×عرض(متر)×ضخامت(متر)×چگالی فولاد

چگالی فولاد معمولا حدود ۷.۸۵ گرم بر سانتیمتر مکعب یا ۷۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب در نظر گرفته می‌شود.
در محاسبه وزن ورق سیاه، چگالی فولاد به‌عنوان یک عامل ثابت وارد فرمول می‌شود؛ این مقدار چگالی در واقع نشان‌دهنده میزان فشردگی یا غلظت مولکول‌های آهن در ورق سیاه است.

بررسی یک مثال

فرض کنید شما قصد خرید ورق سیاه ST37 با ابعاد 2 متر در 1 متر و ضخامت 10 میلی‌متر را دارید. اگر قیمت هر کیلوگرم ورق سیاه ST37 برابر با 40 هزار تومان باشد قیمت کل این ورق چقدر خواهد بود؟
با توجه به چگالی فولاد، می‌توانیم وزن ورق را محاسبه کنیم.

گام‌های محاسبه

1. طول، عرض و ضخامت ورق سیاه را بر حسب متر در فرمول وارد می‌کنیم.
2. چگالی فولاد نیز عددی ثابت و معادل ۷۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب (kg/m³) است.
   ابعاد ورق به صورت زیر است:
   • طول: 2 متر
   • عرض: 1 متر
   • ضخامت: 0.01 متر ( 10 میلی‌متر )
3. بنابراین وزن ورق در این فرمول به صورت زیر محاسبه می‌شود:
   
   وزن ورق= 2 × 1 × 0.01 × 7850 = 157
   پس وزن این ورق سیاه 157 کیلوگرم خواهد بود.

اگر قیمت هر کیلوگرم ورق 400,000 ریال باشد، قیمت کل ورق به این شکل محاسبه می‌شود:

62،800،000 (ریال) =157 × 400000 = قیمت کل ورق

پس قیمت کل این ورق برابر است با 6 میلیون و 280 هزار تومان.

البته باید در نظر داشت این قیمت فقط مربوط به ورق سیاه است و هزینه‌های حمل‌ونقل، برشکاری و سایر هزینه‌های جانبی باید به آن اضافه شوند.

نوع ورق سیاه و تاثیر آن بر قیمت ( ST37 در مقابل ST52 )

ورق‌های سیاه فولادی در گریدهای مختلفی مانند ST37، ST52، ST44 ، STW24 و غیره تولید می‌شوند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و همین تفاوت‌ها بر قیمت آن‌ها اثرگذار است.
ST37 یک ورق نرم با مقاومت کششی پایین است که بیشتر برای ساخت سازه‌های سبک و پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شود. قیمت این نوع از ورق سیاه، نسبت به سایر گریدها پایین‌تر است.
ST52 فولادی با مقاومت کششی بالا است که در صنایع سنگین مثل خودروسازی و ساخت ماشین‌آلات کاربرد فراوانی دارد. به دلیل استحکام بالاتر و ویژگی‌های مکانیکی بهتر، قیمت این ورق بیشتر از ST37 است.
ST44 ورقی مقاوم‌تر از ST37 است. این ورق برای پروژه‌های سنگین‌تر طراحی شده است و معمولا در کاربردهایی که نیاز به استحکام بیشتر دارند، استفاده می‌شود. قیمت این گرید بینST37 و ST52 قرار می‌گیرد اما در ایران چندان متداول نیست.
STW24 ورق فولادی با استحکام بالا و مقاومت عالی در برابر فشار و تنش‌های کششی است که در صنایع خاصی مانند کشتی‌سازی به کار می‌رود. به دلیل خصوصیات ویژه‌اش، قیمت این ورق از سایر گریدها بالاتر است.
به طور کلی، هرچه ویژگی‌های مکانیکی بهتر و ورق مقاوم‌تر باشد، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود. انتخاب گرید مناسب به نیاز و شرایط پروژه بستگی دارد.

تاثیر ابعاد و ضخامت ورق بر قیمت ورق

ابعاد و ضخامت ورق سیاه از عوامل مهم در تعیین قیمت این محصول هستند. همچنین طول و عرض ورق بر قیمت محصول اثرگذار است. برای مثال، ورق‌هایی با ابعاد بزرگ‌تر یا خاص‌تر نیاز به برش، حمل‌ونقل و نحوه انبار کردن ویژه دارند. این عوامل هزینه‌های جانبی آن‌ها را افزایش می‌دهد. بنابراین، ورق‌هایی با ابعاد و ضخامت خاص، قیمت بیشتری خواهند داشت.

برند و کارخانه تولیدکننده

کارخانه‌های معتبر معمولا از مواد اولیه با کیفیت‌تر استفاده می‌کنند و فرآیند تولید دقیق‌تری دارند که نتیجه آن ورق‌هایی با ویژگی‌های مکانیکی بهتر و کیفیت بالاتر است. به همین دلیل، قیمت ورق‌های تولیدشده توسط برندهای معروف بیشتر از ورق‌های تولیدی کارخانجات کمتر شناخته‌شده است. علاوه بر این، ورق‌های وارداتی به دلیل هزینه‌های حمل‌ونقل و واردات، معمولا قیمت بالاتری نسبت به ورق‌های تولید داخل دارند.

چگونه عرضه و تقاضا قیمت ورق سیاه را تغییر می‌دهد؟

زمانی که تقاضا برای ورق سیاه بالا باشد، به‌تبع قیمت‌ ورق سیاه افزایش می‌یابد. در مقابل، اگر عرضه ورق بیش از تقاضا باشد یا تقاضا کاهش یابد، قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنند. شرایط اقتصادی مانند تورم، تغییرات نرخ ارز و تحریم‌ها هم می‌توانند بر عرضه و تقاضا و قیمت روز آهن تاثیر بگذارند و در نتیجه موجب نوسان قیمت ورق سیاه شوند.

هزینه‌های جانبی؛ حمل‌ونقل، برشکاری و تاثیر آن‌ها بر قیمت نهایی

هزینه‌های جانبی از جمله حمل‌ونقل و برشکاری نیز بر قیمت نهایی ورق سیاه تاثیر به سزایی دارند.برای نمونه، در زمان خرید ورق سیاه اصفهان اگر مقصد مشتری فاصله زیادی از کارخانه فولاد مبارکه داشته باشد، هزینه حمل‌ونقل می‌تواند به‌طور چشمگیری قیمت نهایی را افزایش دهد. به ویژه در مورد ورق‌های وارداتی یا هنگامی که مقصد دور از کارخانه تولیدی باشد، هزینه حمل و نقل می‌تواند به طور قابل توجهی قیمت تمام شده ورق را افزایش دهد. در کنار آن اگر ورق سیاه نیاز به برش با ابعاد خاصی داشته باشد، هزینه‌های برشکاری به قیمت نهایی اضافه می‌شود. در برخی موارد، این هزینه‌ها می‌توانند بخش قابل توجهی از قیمت نهایی ورق را تشکیل دهند.

چگونه بهترین قیمت ورق سیاه را پیدا کنیم؟

برای پیدا کردن بهترین قیمت ورق سیاه، ابتدا باید از چندین تامین‌کننده قیمت بگیرید و آن‌ها را باهم مقایسه کنید. البته باید به نکته توجه داشت که خرید عمده ورق سیاه، معمولا با تخفیف‌های بیشتری همراه است و درصد این تخفیف، در تامین کننده‌های مختلف یکسان نیست. همچنین، باید به کیفیت ورق توجه داشته باشید؛ گاهی پرداخت هزینه بیشتر برای ورق‌های با کیفیت بهتر از برندهای مطمئن، می‌تواند در دراز مدت مقرون به صرفه باشد. انتخاب مراکز فروش معتبر و شناخته‌شده و خرید از صاحب باران اصلی، می‌تواند از خرید ورق‌های بی‌کیفیت یا گران‌قیمت جلوگیری کند.