کدام استاندارد ورق گالوانیزه مناسب شماست؟ راهنمای سریع برای شناخت گریدها

دو ردیف رول گالوانیزه با بسته بندی نارنجی که روز هم چیده شده اند.

در زمان خرید ورق گالوانیزه، معمولا فروشنده‌ها از شما درباره ضخامت، ابعاد، حالت (رول یا شیت) و برند مورد نیاز سوال می‌پرسند، اما کمتر به موضوع استاندارد ورق گالوانیزه اشاره می‌شود. این در حالی است که برای هر کاربرد، به ورق فولادی با گرید مشخص نیاز است. در این مطلب از وبلاگ زرین فولاد شهریاری، انواع گریدها و استانداردهای ورق گالوانیزه را معرفی می‌کنیم تا هنگام خرید، تصمیم بهتری بگیرید و گزینه‌ای مناسب برای کاربرد صنعتی خود انتخاب کنید.

استاندارد ورق گالوانیزه چیست؟

استاندارد ورق گالوانیزه مجموعه‌ای از الزامات تولید و معیارهای فنی است که توسط نهادهای بین‌المللی مانند ASTM، ISO، EN و JIS تعیین شده و برای سنجش کیفیت و نوع عملکرد این ورق‌ها به کار می‌رود. وجود استانداردهای متنوع در ورق گالوانیزه باعث می‌شود این محصولات برای تولیدات صنایع مختلف بهینه شود و تولیدکنندگان، تامین‌کنندگان و خریداران بتوانند با زبانی مشترک ارتباط برقرار کنند. شناخت دقیق ویژگی‌های ورق گالوانیزه چه از نظر شیمیایی و چه از نظر مکانیکی باعث می‌شود بتوان بهترین استفاده را از آن کرد و در هنگام خرید ورق کرکره گالوانیزه و دیگر محصولات، بهره‌وری را افزایش داد.

انواع استاندارد ورق گالوانیزه

محصولات گالوانیزه در سرتاسر جهان بر اساس معیارهای مشخصی مانند روش تولید، میزان پوشش روی، خواص مکانیکی و نوع کاربرد دسته‌بندی می‌شوند. در ادامه به معرفی رایج‌ترین استانداردهای جهانی خواهیم پرداخت:

  • استاندارد ASTM (انجمن آمریکایی آزمایش و مواد)
  • استاندارد ISO (سازمان بین‌المللی استانداردسازی)
  • استاندارد EN (استاندارد اروپایی)
  • استاندارد JIS (استاندارد صنعتی ژاپن)

جدول استانداردهای بین‌المللی کلیدی برای ورق‌های فولادی گالوانیزه

نام استانداردسازمانتمرکز اصلیکاربرد اولیهویژگی‌های کلیدی
ASTM A653/A653MASTMورق فولادی گالوانیزه/گالوانیل پیوستهساخت و ساز، خودرو، لوازم خانگیوزن پوشش، خواص مکانیکی، کیفیت سطح
ASTM A123/A123MASTMپوشش‌های گالوانیزه گرم بر روی محصولات آهن و فولاد ساخته شدهسازه‌های فولادی، قطعات بزرگضخامت پوشش، ظاهر، پرداخت
ASTM A153/A153MASTMپوشش روی (گالوانیزه گرم) بر روی آهنبست‌ها، قطعات کوچکپوشش یکنواخت، حذف روی اضافی
ASTM A767/A767MASTMمیلگردهای فولادی گالوانیزه برای تقویت بتنتقویت بتنمقاومت در برابر خوردگی میلگرد
ISO 1461 (EN ISO 1461)ISO/CENپوشش‌های گالوانیزه گرم بر روی محصولات آهن و فولاد ساخته شدهعمومی، سازه‌ایضخامت پوشش، ظاهر، روش‌های آزمایش
ISO 3575ISOورق فولادی کربن پوشش‌داده‌شده با روی پیوستهکاربردهای تجاری و کششیترکیب شیمیایی، خواص مکانیکی، ضخامت
EN 10346CENمحصولات تخت فولادی پوشش‌داده‌شده با غوطه‌وری گرم پیوسته برای شکل‌دهی سردخودرو، ساخت و سازانواع پوشش، خواص مکانیکی، کیفیت سطح
JIS G 3302JISورق‌ها و نوارهای فولادی پوشش‌داده‌شده با روی غوطه‌وری گرممعماری، لوازم خانگی، خودروخواص مکانیکی، انواع فلز پایه (نورد گرم/سرد)

استاندارد ASTM

استاندارد ASTM یکی از معتبرترین مراجع بین‌المللی در حوزه تدوین استانداردهای صنعتی است که توسط انجمن آزمایش و مواد آمریکا تعریف شده است. در زمینه فلزات، استاندارد ASTM به بررسی میزان خوردگی و فرسایش فلزاتی مانند آلومینیوم، مس و چدن در طول زمان و تحت شرایط مختلف می‌پردازد. همچنین در بخش فولاد، این استاندارد به طبقه‌بندی و مشخص کردن خواص شیمیایی، مکانیکی و متالورژیکی انواع فولاد از جمله ورق گالوانیزه می‌پردازد؛ فولادهایی که در ساخت قطعات صنعتی، اجزای مکانیکی و سازه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کتاب بیشتر بخوانید

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید رنگ مخصوص ورق گالوانیزه را مطالعه کنید.    

 

فولادها بسته به نوع کاربرد، می‌توانند از نوع کربنی، ضد زنگ، فریتی، آستنیتی یا آلیاژی باشند. استفاده از استاندارد ASTM به تولیدکنندگان، آزمایشگاه‌های متالورژی و پالایشگاه‌ها کمک می‌کند تا کیفیت محصولات خود را تضمین کرده و از ایمنی و دوام آن‌ها اطمینان حاصل کنند. از سوی دیگر، رعایت این استانداردها یکی از عوامل مؤثر بر تعیین قیمت ورق آهن در بازار نیز به شمار می‌رود، چرا که مشخصات فنی و درجه کیفیت، نقش مستقیمی در ارزش‌گذاری این محصول دارند.

دو ردیف رول گالوانیزه که در کف کارخانه روی هم چیده شده اند

بررسی کلاس بندی استاندارد  ASTM

استاندارد ASTM از یک حرف بزرگ انگلیسی و تعدادی رقم تشکیل شده است. حروف انگلیسی نشانه کلاس استاندارد هستند. عددی که بعد از حروف قرار می‌گیرد نیز کد استاندارد مرتبط با آن متریال را نشان می‌دهد. مهم‌ترین کلاس‌های استاندارد ASTM عبارتند از:

  • حرف A: برای فلزات آهنی از جمله پروفیل‌های فولادی
  • حرف B: برای فلزات غیرآهنی
  • حرف C:  برای انواع سیمان، بتن، مواد بنایی و سرامیک
  • حرف D: برای مواد و متریال دیگر
  • حرف E: مرتبط با موضوعات متفرقه
  • حرف F: در ارتباط با مواد با کاربردهای ویژه و خاص
  • حرف G: برای بررسی خوردگی، تخریب متریال و فرسایش
  • حرف H: نشان دهنده کمیسیون‌های مشترک
ستاره نارنجی
نکته مهم

استاندارد ASTM A53/A53M یک استاندارد بنیادی و همه‌کاره برای لوله‌های فولادی است که طیف وسیعی از لوله‌های بدون درز و جوش داده شده، هم به صورت سیاه و هم گالوانیزه گرم را برای کاربردهای مکانیکی و تحت فشار پوشش می‌دهد.

جدول کلاس‌های مختلف استاندارد ASTM

نوع استانداردتوضیح
ASTM A123برای پوشش‌های روی (گالوانیزه گرم) روی محصولات آهن و فولاد
ASTM A153برای پوشش روی (Hot-Dip) روی آهن و سخت افزار
ASTM A767برای میلگردهای فولادی با روکش گالوانیزه برای تقویت بتن
ASTM A780برای تعمیر نواحی آسیب دیده و بدون پوشش در ورق گالوانیزه گرم
ASTM F2329برای پوشش روی، غوطه ور شدن داغ، الزامات کاربردی بر روی پیچ و مهره‌های کربنی و فولاد آلیاژی، پیچ‌ها، واشرها، مهره‌ها و بست‌های رزوه‌ای ویژه
ASTM A143برای محافظت در برابر شکنندگی محصولات فولادی سازه‌ای گالوانیزه گرم و روش تشخیص تردی
ASTM A384برای محافظت در برابر تاب خوردگی و اعوجاج در طول گالوانیزه گرم مجموعه‌های فولادی
ASTM A385برای ارائه پوشش‌های روی با کیفیت بالا (هات دیپ)

استاندارد ISO

در صنعت تولید ورق گالوانیزه، انطباق با استاندارد ISO حیاتی است. ایزو فقط به محصول نهایی اختصاص ندارد بلکه چارچوبی برای بهبود کلی عملیات ارائه می‌دهد و زیربنای تولید پایدار را فراهم می‌کند. استاندارد ISO ویژگی‌های کلی پوشش‌ تولیدات ورق گالوانیزه گرم و روش‌های سنجش و آزمایش محصولاتی که از آهن و فولاد ساخته می‌شوند را تعیین می‌کند. ASTM و ISO تقریبا مشابه هستند اما از جهاتی نیز با هم فرق دارند. استاندارد ISO ویژگی‌ها و مشخصات عمومی را بیان می‌کند در حالی‌که استاندارد ASTM ویژگی‌هایی مثل خواص مکانیکی را با جزییات بیشتری نشان می‌دهد که در تعیین قیمت روز ورق گالوانیزه تاثیرگذار هستند. استاندارد ISO 1461 متداول‌ترین استاندارد بین‌المللی است.

این استاندارد گالوانیزه گرم روش‌های آزمایش را برای پوشش‌هایی که با غوطه‌ور کردن اقلام آهن و فولاد در روی مذاب ساخته شده، مشخص می‌کند. استاندارد ایزو موارد زیر را شامل نمی‌شود:

  • ورق، سیم و محصولات توری بافته شده یا جوش داده شده که به طور مداوم گالوانیزه می‌شوند.
  • لوله‌هایی که در کارخانه‌های گالوانیزه می‌شوند.
  • محصولات گالوانیزه گرم (مثلاً اتصال دهنده‌ها) که استانداردهای خاصی برای آنها وجود دارد و می‌تواند شامل الزامات اضافی متفاوتی نسبت به موارد این استاندارد باشد.

جدول کلاس‌های مختلف استاندارد ISO

استانداردتوضیحکاربرد
ISO 1461پوشش های گالوانیزه گرم روی محصولات آهنی و فولادی ساخته شده – مشخصات و روش‌های آزمایشقطعات تک فولادی یا قطعات ساخته شده با انواع مختلف محصولات فولادی
ISO 10684اتصال دهنده‌ها – پوشش‌های گالوانیزه گرماتصال دهنده‌ها
ISO 14713.1پوشش‌های روی – دستورالعمل‌ها و توصیه‌هایی برای حفاظت در برابر خوردگی آهن و فولاد در سازه‌ها قسمت 1: اصول کلی طراحی و مقاومت در برابر خوردگیدوام  HDG
ISO 14713.2پوشش‌های روی – دستورالعمل‌ها و توصیه‌هایی برای محافظت در برابر خوردگی آهن و فولاد در سازه ها طراحی برای  HDG

استاندارد EN

استاندارد EN یک استاندارد اروپایی بین‌المللی است که دستورالعمل‌های مرتبط با فولاد ساخته شده از گالوانیزه گرم را مشخص می‌کند. استاندارد EN مشابه استاندارد ISO 1461 است و ویژگی‌های عمومی پوشش‌های گالوانیزه گرم و روش‌های آزمایش برای محصولات ساخته شده از آهن و فولاد را مشخص می‌نماید.

ستاره نارنجی
نکته مهم

نکته: استاندارد BS 729  استاندارد قدیمی گالوانیزه بریتانیا بود که برای گالوانیزه گرم به کار می‌رفت که امروزه با  EN ISO 1461  جایگزین شده است..

استاندارد JIS

استاندارد JIS نیز در صنعت فولاد گالوانیزه، به ویژه در بازارهای آسیایی، نقش مهمی ایفا می‌کند. به عنوان مثال، JIS G3302 استاندارد گالوانیزه گرم پیوسته در ژاپن است. این استاندارد مشخصات فنی مربوط به ظاهر ، جرم پوشش و تست‌های کیفیت را تعیین می‌کند. درک و انطباق با این استانداردها برای تامین کنندگانی که با شرق آسیا همکاری می کنند، ضروری است، زیرا هر منطقه ممکن است الزامات خاص خود را داشته باشد.  

نمای نزدیک و روبرو از رول‌های گالوانیزه که رو هم چیده شده اند.

استاندارد ISIRI

ISIRI مخفف عبارت Institute of Standards and Industrial Research of Iran موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است.

جدول انواع استانداردهای ورق گالوانیزه در ISIRI
استانداردمخففحوزه کاربردمحدودیت‌هاویژگی‌هاضخامت پوشش
ASTMAmerican Society for Testing and Materials محصولات فولادی و آهنی که با فرآیند گالوانیزه گرم تولید می‌شوند. شامل ورق‌ها، سیم‌ها و لوله‌هایی که به صورت پیوسته پوشش داده می‌شوند.ارائه جزئیات دقیق‌ ویژگی‌های مکانیکی و هماهنگ با صنایع مختلف نیاز به ضخامت پوشش بیشتر نسبت به ISO
ISOInternational Organization for Standardization ویژگی‌های عمومی پوشش‌های گالوانیزه گرم و روش‌های آزمایش برای محصولات آهنی و فولادی برای توری و ورق که گالوانیزه شده‌اند و لوله یا محصولات گالوانیزه گرم استفاده نمی‌شود. ارائه مشخصات عمومی و کلی نیاز به ضخامت پوشش کمتر نسبت به ASTM
ENEuropean Norm قوانین مربوط به گالوانیزه گرم پس از ساخت فولاد مشابه ISO 1461:2022 ارائه ویژگی‌های عمومی پوشش‌های گالوانیزه گرم و روش‌های آزمایش مشابه ISO
JISJapanese Industrial Standards مشخصات محصولات فولادی گالوانیزه گرم با کیفیت تجاری –  ارائه ویژگی‌های مختلف مانند استحکام –
ISIRIInstitute of Standards and Industrial Research of Iran مشخصات لوله‌های گالوانیزه تولید داخل اکثرا در تولیدات داخلی از استانداردهای بین‌المللی مانند ISO استفاده می‌شود. ––  

گرید ورق گالوانیزه نشان دهنده چیست؟

نقش گرید در خرید ورق گالوانیزه بسیار پررنگ است. زیرا گریدها نشان دهنده استانداردها و استفاده‌های مختلف ورق هستند. مشخصاتی که در ادامه عنوان می‌شود احتمالا در برگه داده فنی گریدهای ورق گالوانیزه یا مشخصات محصول عنوان می‌شوند.

گرید شکل دهی و کشش

این گرید به 5 دسته تقسیم می‌شود:

  1. DX51: این گرید نشان دهنده تولید بعضی از ورق‌ها و عملیات سخت خمشی است.
  2. DX52: این گرید مرتبط با عملیات ساده کششی و عملیات سخت‌تر شکل پذیری است.
  3. DX53: این گرید مربوط به ویژگی کششی ورق است و نسبت به دو گرید قبلی مقاوم‌تر است.
  4. DX54: درجه کشش عمیق است.
  5. DX56: درجه کشش فوق عمیق را نشان می دهد.
کتاب بیشتر بخوانید

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله‌ی آشنایی با گرید‌ ورق گالوانیزه فرم پذیر را مطالعه کنید.    

 

گریدهای ورق گالوانیزه ساختمانی

منظور از ورق گالوانیزه ساختمانی، ورق‌هایی هستند که در صنعت ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گریدها از ویژگی‌هایی مانند مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی برخوردارند. براساس استاندارد اروپایی گریدهای ورق گالوانیزه ساختمانی 6 دسته هستند:

  • S220GD
  • S250GD
  • S280GD
  • S320GD
  • S350GD
  • S550GD

گریدهای ورق گالوانیزه پراستحکام شکل پذیر

این گریدهای ورق گالوانیزه به گونه‌ای تولید می‌شوند که مصرف کننده بتواند مقاومت نهایی قطعه موردنظر را همزمان با کاهش ضخامت ورق، افزایش دهد. از جمله گریدهای ورق گالوانیزه پراستحکام اما شکل‌پذیر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • H180BD
  • H220YD
  • H340LAD
  • H220B
  • H260YD
  • H380LAD
  • H220PD
  • H260LAD
  • H420LAD
  • H300PD
  • H300LAD
جدول گریدهای ورق گالوانیزه بر اساس جدول استانداردهای ورق گالوانیزه
نوع مصرف و وروش تولیدJIS3302ASTMENISIR
مصارف عمومیSGCCSC type A (A653)DX51 D+Z STo 2Z(ISIR7597) 01
مصارف عمومی پایه ورق گرمSGHCA526 (89) A653 CQ (95)DX51DX EN 10142–
مصارف عمومی استحکام بالاSGC340, SGC400, SGC440,SGC490,SGC570SS255,340,380,410,550 (A653)S250GD S280GD S320GD S350GD S550GD(ISRI 7596) 250,280,320,350,550
مصارف عمومی استحکام بالا (پایه ورق گرم)SGH340, SGH400, SGH440,SGH490,SGH570DH, FH, DMH (A446) SQ275 SQ341 SQ43 (A653)S250GH S280GH S320GH S50GH (EN10142)–
کاربردهای با کشش عمیقSGCD1 SGCD 2  FS type A (A653) DDS (A653)DX52 D+Z STO 3Z DX53 D+Z STO 4Z(ISRI 7597)03 (ISRI 7597) 04

منابع: galvanizeit ، gaa

این مقاله را به اشتراک بگذارید

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را به اشتراک بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

2 × 2 =