فرایند تولید ورق رنگی (راهنمای کامل + 4 تولیدکننده برتر)

روش تولید ورق رنگی فرآیندی مهندسی شده و دقیق است که در آن رول گالوانیزه به محصولی با دوام‌تر، زیباتر و کارآمدتر تبدیل می‌شود. ورق فولادی رنگ‌آمیزی شده، در صنایع مختلفی از جمله ساختمان‌سازی، لوازم خانگی و خودروسازی کاربردی وسیع یافته است؛ بنابراین کاملا به جاست اگر در مورد نحوه ساخت این محصول در کارخانه‌ تولید ورق رنگی کنجکاو باشیم؛ در ادامه، ضمن معرفی اجزای خط تولید ورق گالوانیزه رنگی با مراحل مختلف این فرآیند به‌صورت گام‌به‌گام آشنا خواهیم شد تا درک دقیق‌تری از چگونگی تولید این محصول پرکاربرد و ارزشمند به‌دست آوریم.

کلاف اولیه در فرایند تولید ورق رنگی چگونه تامین می‌شود؟

پیش از آنکه رنگ بر تن فولاد بنشیند و ورق‌های رنگی جذاب و مقاوم پدید آیند، یک مرحله اساسی و حیاتی به نام تامین ورق فولادی مادر وجود دارد. برخلاف تصور عمومی که فرآیند تولید ورق رنگی را صرفا به عملیات رنگ‌آمیزی محدود می‌دانند، آغاز کار بسیار عقب‌تر و در دل کوره‌های ذوب فولاد رقم می‌خورد.

در ابتدا، شمش‌های فولادی در کوره‌هایی مخصوص ذوب شده و از طریق نورد گرم به ورق سیاه تبدیل می‌گردند. پس از آن، برای کاهش ضخامت و بهبود کیفیت و ویژگی‌ها، کویل فولادی را به غلتک‌های نورد سرد می‌سپارند تا با اعمال فشار، ورق نورد سرد تولید شود. پس از پایان فرایند نورد ورق ، آن‌ها را از طریق گالوانیزه کردن، با لایه‌ای از روی پوشش‌دهی می‌کنند تا مقاومتشان افزایش یابد.

کلاف اولیه برای تولید ورق رنگی در واقع همین ورق گالوانیزه است که با عبور از مراحل فوق، آماده ورود به خط تولید ورق رنگی و دریافت پوشش نهایی می‌شود. شایان ذکر است که قیمت ورق آهن کیلویی به عنوان ماده اولیه این فرآیند، تاثیر مستقیمی بر هزینه‌های تولید کلاف گالوانیزه و در نهایت بر قیمت تمام‌شده ورق رنگی خواهد داشت.

گام به گام با خط تولید ورق رنگی

تولید ورق رنگی فولادی در کارخانه که به آن پوشش‌دهی کلاف یا Coil Coating نیز گفته می‌شود یک فرایند کاملا خودکار و پیوسته است که کیفیت ثابت را در پوشش‌دهی به تمام سطح ورق تضمین می‌کند و در نهایت بر قیمت ورق شیروانی طرح سفال و سایر محصولات وابسته به این جنس از ورق تاثیر می‌گذارد.

1. آماده‌سازی ورق فولادی پایه
2. پیش‌تیمار شیمیایی
3. رنگ آمیزی چند مرحله‌ای
4. کنترل کیفیت و بسته‌بندی نهایی

در ادامه به صورت مرحله به مرحله به تشریح روش تولید ورق گالوانیزه رنگی خواهیم پرداخت:

آماده‌سازی ورق فولادی پایه: تمیزکاری و زیرسازی دقیق

ورق گالوانیزه، نقطه آغاز فرایند است. رول‌های گالوانیزه ابتدا به دقت از هرگونه آلودگی مانند روغن، گریس و غبار پاک می‌شوند. این مرحله حساسیت بالایی دارد، زیرا تمیز بودن سطح ورق، تضمین‌کننده چسبندگی ایده‌آل لایه‌های بعدی است و از پوسته شدن رنگ در آینده جلوگیری می‌کند.

برای انجام چربی زدایی یا Degreasing دو روش وجود دارد. روش اول بسیار پرهزینه است و به یک محیط ایزوله شده سرد نیاز دارد به این صورت که ورق‌های فلزی در محیطی سرد قرار می‌گیرند و سطح آن‌ها به وسیله جریان الکتریکی تمیز می‌شود. روش دوم که در ایران هم بسیار مرسوم است شستشوی قلیایی است. روش شستشوی قلیایی هم به دو صورت می‌تواند انجام شود؛ در روش اول تمامی ورق‌ها در یک حوض که مملو از مواد قلیایی گرم است، قرار می‌گیرند تا سطح آن‌ها پاک شود؛ در روش دیگر مواد قلیایی به صورت اسپری به ورق‌ها پاشیده می‌شوند. ورق‌های فلزی پس از چربی زدایی با آب گرم شسته شده و در شرایط مناسب خشک می‌گردند تا برای تولید محصولاتی مانند ورق دامپا آماده شوند.  

پیش‌تیمار شیمیایی: افزایش چسبندگی رنگ

در این مرحله، یک لایه نازک شیمیایی کروماته یا فسفاته روی سطح ورق اعمال می‌شود. کروماته کردن یا Chromate conversion coating در واقع نوعی فرایند پوشش‌دهی است که روی ورق گالوانیزه انجام می‌گیرد. این پوشش از خوردگی ورق جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود مقاومت آن افزایش یابد. قدرت چسبندگی رنگ بر روی سطح ورق نیز پس از کروماته کردن بیشتر می‌شود و به صورت یکپارچه روی آن باقی می‌ماند.

رنگ آمیزی چند مرحله‌ای

این مرحله شامل چند زیرمرحله کلیدی است:

اعمال پرایمر: ابتدا یک لایه پرایمر روی ورق زده می‌شود. پرایمر نقش مهمی در افزایش چسبندگی رنگ نهایی و محافظت بیشتر در برابر خوردگی دارد. رنگ‌های مورد استفاده در این مرحله پلی ‌استر یا اپوکسی هستند که پس از اعمال در کوره، خشک و پخته می‌شود. این لایه در واقع نوعی Back Coat است که زیر رنگ اصلی قرار می گیرد. ضخامت استاندارد برای رنگ پرایمر بین 7 تا 15 میکرون در نظر گرفته شده می‌شود تا کارایی مناسب را ارائه دهد.

اعمال لایه نهایی رنگ: پس از پخت پرایمر، یک یا چند لایه از رنگ اصلی بر روی ورق اعمال می‌شود. رنگ آمیزی اصلی ورق‌ها به صورت الکترو‌استاتیک انجام می شود. برای پوشش‌دهی ورق رنگی در این مرحله از رنگ‌های متعددی استفاده می‌کنند. این موارد عبارتند از رنگ های پلی اورتان، پلی‌آمید، اکریلیک، اپوکسی و پلی‌استر.
رنگ پاشی الکترو‌استاتیک به شیوه‌های پیش گرما، پس گرما، مشعل پاش و مادون‌قرمز انجام می‌شود.

پخت رنگ نهایی: در نهایت ورق دوباره وارد کوره پخت می‌شود تا رنگ نهایی کاملا خشک و مقاوم گردد.

اعمال لایه محافظ: در برخی موارد، یک فیلم محافظ شفاف روی سطح رنگ شده قرار می‌گیرد تا از خراشیدگی و آسیب دیدگی ورق در طول حمل و نقل و نصب جلوگیری کند.

کنترل کیفیت و بسته‌بندی نهایی

 در نهایت، ورق‌های رنگی تولید شده به دقت از نظر ضخامت پوشش، چسبندگی و یکنواختی رنگ و مقاومت در برابر خراشیدگی بررسی می‌شوند. پس از تایید کیفیت، ورق‌ها به صورت رول بسته‌بندی و آماده ارسال به بازار می‌گردند.

بهترین تولیدکنندگان ورق رنگی در ایران کدامند؟

کارخانه‌های معتبر معمولا برای تولید ورق رنگی مراحل ذکر شده را شخصی سازی می‌کنند و فرمول خاص خود را به دست می‌آورند؛ در نتیجه محصولات موجود در بازار می‌توانند از لحاظ کیفیت، کارایی و قیمت با یکدیگر متفاوت باشند. در ادامه به معرفی برترین تولیدکنندگان ورق رنگی در ایران خواهیم پرداخت.

فولاد مبارکه

تولید ورق گالوانیزه رنگی اصفهان در سال 1382 توسط فولاد مبارکه آغاز شد. ورق رنگی فولاد مبارکه از طریق فرآیند رنگ‌آمیزی پیوسته کلاف تولید می‌شود. این کارخانه، ورق‌های رنگی با کیفیت را در رنگ‌های متنوع رال استاندارد از جمله سفید، آبی، قرمز، سبز، نارنجی، قهوه‌ای، کرمی، بنفش و صورتی به بازار عرضه می‌کند.

فولاد آرند لنجان

مجتمع فولاد آرند لنجان یکی دیگر از عناصر تولید ورق رنگی در اصفهان است. پیش‌بینی می‌شود فاز نخست این پروژه در سال ۱۴۰۴ افتتاح شده و با ظرفیت اسمی تولید ۱۵۰ هزار تن ورق رنگی در سال، فعالیت خود را آغاز کند.  شایان ذکر است که این مجتمع برای اولین بار در ایران، اقدام به تولید محصول ورق رنگی طرح‌دار خواهد کرد.

صنایع هفت الماس

شرکت صنایع هفت الماس در قزوین تاسیس شده و یکی از تولیدکنندگان مهم انواع ورق‌های فولادی از جمله گالوانیزه، نورد سرد و رنگی است. ورق رنگی گالوانیزه صنایع هفت الماس در ساخت لوازم خانگی، سیستم‌های خنک‌کننده و تهویه هوا، ساخت‌وساز و صنایع خودروسازی استفاده می‌شود.

گروه صنعتی فولاد بهمن

کارخانه فولاد بهمن در استان مازندران واقع شده و یکی از پیشگامان تولید ورق رنگی در شمال ایران است. این شرکت با ظرفیت تولید سالانه ۱۲۰ هزار تن ورق رنگی، محصولات خود را در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها به بازار عرضه می‌کند. رنگ‌کاری ورق‌ها در فولاد بهمن با استفاده از روش پوشش‌دهی غلتکی انجام می‌شود. این فرآیند مزایای قابل توجهی دارد؛ از جمله سرعت بالای تولید، صرفه‌جویی چشمگیر در مصرف رنگ و سازگاری بیشتر با محیط زیست.

اهمیت رال رنگی استاندارد در تولید ورق رنگی

استاندارد رال، به عنوان یک سیستم کدگذاری رنگی بین‌المللی، انقلابی در صنعت تولید ورق رنگی ایجاد کرده است. پیش از معرفی رال رنگی استاندارد، تبادل نمونه‌های فیزیکی رنگ روشی ناکارآمد، زمان‌بر و پرهزینه برای تضمین دقت رنگ بود. با استفاده از رال، رنگ‌ها با کدهای عددی مشخص می‌شوند که از تکثیر دقیق آن‌ها در تولید انبوه و مونتاژ قطعات مختلف اطمینان حاصل می‌کند. این استانداردسازی، به ویژه در مواردی که یک سازه از ورق‌های تولیدی متفاوت یا حتی از کارخانه‌های مختلف استفاده می‌کند، تطابق کامل رنگ‌ها را تضمین می‌کند و از بروز ناهماهنگی جلوگیری می‌نماید.

مزایای استفاده از رال فراتر از صرفا تطابق رنگ است و ابعاد اقتصادی و اعتباری را نیز در بر می‌گیرد. با کدگذاری دقیق رنگ‌ها، فرآیندهای تولید بهینه‌تر می‌شوند، هزینه‌ها کاهش می‌یابد و کیفیت نهایی محصول بهبود پیدا می‌کند. این سیستم به سازندگان و مصرف‌کنندگان اطمینان می‌دهد که رنگی که سفارش می‌دهند، دقیقاً همان چیزی است که دریافت خواهند کرد و در نتیجه، به اعتبار و رضایت مشتریان کمک شایانی می‌کند.