لوله داربست چیست؟ تفاوت لوله داربست سنگین و سبک

لوله داربست يکی از مهم‌ترين اجزای سازه‌های موقتی در پروژه‌های ساخت‌وساز است. اين لوله‌ها برای ايجاد يک سکوی امن و پايدار به‌کار می‌روند تا نيروی کار بتواند در ارتفاع به اجرای عمليات عمرانی بپردازد. استحکام، دوام و تحمل وزن بالا باعث شده تا لوله داربست به عنوان يک استاندارد قابل اعتماد در انواع سازه‌های موقتی مورد استفاده قرار بگيرد. آشنايی با ويژگی‌ها، کاربردها و استانداردهای اين لوله‌ها به انتخاب درست و افزايش ايمنی در محيط کار کمک می‌کند.

لوله داربست چیست؟

لوله اسکافلد یا داربست، مقطعی فولادی است که برای اتصال قطعات داربست و ايجاد چارچوب منسجم به‌کار می‌رود. اين لوله‌ها عمدتا با ورق آهن سیاه و به گونه‌ای توليد می‌شوند که در برابر خم شدن، فشار و لرزش مقاومت داشته باشند. به دليل يکسان بودن قطر و ضخامت، نصب آن‌ها با بست‌های مختلف مانند پین لوله داربست به سادگی انجام می‌شود. این محصول فولادی می‌تواند وزن ابزار، مصالح و رفت‌وآمد نيروی کار را تحمل کند. به همين دليل است که بخش اصلی هر پروژه‌ی عمرانی محسوب می‌شود.

انواع لوله داربست

لوله‌های داربست بسته ‌به نوع پروژه، شرايط محيطی و نياز مشتريان در مدل‌های مختلفی توليد می‌شوند. اين تفاوت‌ها باعث می‌شوند هر پروژه بتواند با انتخاب صحيح لوله، ايمنی، دوام و کارايی بيشتری داشته باشد. دسته‌‌بندی لوله‌های داربست معمولا بر اساس جنس، قطر لوله، طول و وزن آن‌ها انجام می‌شود تا انتخاب برای مجريان و پيمانکاران ساده‌تر و دقيق‌تر باشد.

انواع لوله داربست از نظر جنس

در ايران لوله‌های داربست معمولا در دو جنس اصلی فولادی سیاه و گالوانيزه توليد و استفاده می‌شوند. هرکدام از این متریال ويژگی‌های خاصی دارند و انتخاب درست آنها به شرايط پروژه و ميزان مقاومت مورد نياز بستگی دارد.

1. لوله سیاه
   رايج‌ترين و پراستفاده‌ترين نوع لوله داربست در ايران، لوله سیاه فولادی است. این نوع لوله همان‌طور که از اسمش پیداست از ورق آهن سیاه تولید می‌شود. لوله فولادی مقاومت بالایی دارد و برای پروژه های سنگين و سازه‌های مرتفع کاملا مناسب است. لوله‌های فولادی معمولا با ضخامت‌های 2 تا 3 میل توليد می‌شوند تا برای کاربردهای متنوع قابل استفاده باشند.
2. لوله گالوانيزه
   لوله گالوانیزه یا از ورق گالوانیزه تولید می‌شود و یا پس از عملیات شکل‌دهی، روی سطح لوله با یک لایه فلز زینک یا روی پوشانده می‌شود تا در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی مقاوم باشد. به همين دليل این مدل لوله داربست برای محيط‌های مرطوب، پروژه‌های طولانی مدت يا جاهايی که دوام در برابر خوردگی اهميت دارد انتخاب خوبی است. اما به طبع، قیمت آن‌ها از لوله سیاه بیشتر است.

انواع قطر لوله داربست

قطر لوله داربست نقش اصلی در استحکام و سازگاری این محصول با بست‌ها دارد. رایج‌ترین قطر لوله داربست، اندازه 48.3 میلیمتر است که به لوله 5 داربستی نیز معروف است. این سایز از لوله وزن و مقاومت مناسبی دارد و تقریبا با همه اتصالات، مثل بست لوله داربست سازگار است. قطرهای کوچکتر مثل 42 میلیمتر در سازه‌های سبک و کارهای غیرحمال به‌ کار می‌روند. قطرهای بزرگتر مثل 60 میلی‌متر زمانی انتخاب می‌شوند که سازه نیاز به ظرفیت باربری بیشتر و کاهش لرزش داشته باشد. در پروژه‌های خاص نیز ممکن است از قطرهای ویژه برای هماهنگی با طراحی یا سیستم‌های قدیمی استفاده شود.

انواع لوله داربست از نظر طول

طول استاندارد لوله داربست ۶ متر است و بيشتر پروژه‌ها از همين اندازه استفاده می‌کنند. اين طول به‌عنوان استاندارد صنعتی شناخته می‌شود و هماهنگی خوبی با بست‌ها و اتصالات داربستی دارد. با اين حال، اگر مشتريان به ابعاد خاصی نياز داشته باشند، لوله‌ها می‌توانند در طول‌های سفارشی مثلا 5 متر، نيز توليد شوند. اين امکان باعث می‌شود پروژه‌ها دقيق‌تر اجرا شوند و نياز به برشکاری يا اتلاف متريال کاهش پيدا کند.

لوله داربست 6 متری چند کیلو است؟

این سوال که لوله داربست 6 متری چند کیلو است نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن فاکتورهای دیگر جواب مشخصی داشته باشد. چرا که وزن لوله داربست به عوامل مختلفی از جمله ضخامت و قطر آن نیز بستگی دارد. اگر لوله نمره 5 را ملاک قرار دهیم، وزن 6 متر لوله برای ضخامت‌های مختلف آن به شرح زیر است:

• ضخامت 2 میلی‌متر: حدود 14 کیلوگرم
• ضخامت 2.5 میلی‌متر: حدود 17 کیلوگرم
• ضخامت 3 میلی‌متر: حدود 20 کیلوگرم

انواع لوله داربست از نظر وزن

یکی از مهم‌ترین مشخصات لوله داربست وزن این محصول است، زیرا بر سهولت نصب، جابجایی، ایمنی و تحمل بار تاثیر مستقیم دارد. بسته به نیاز پروژه، لوله‌ها می‌توانند سبک یا سنگین باشند.

لوله داربست سنگین

لوله‌های سنگین مقاومت بیشتری دارند و برای تحمل بارهای بالا طراحی شده‌اند. این لوله‌ها برای پروژه‌های بزرگ ساختمانی، سازه‌های مرتفع و محیط‌هایی با شرایط جوی سخت مناسب‌اند. هرچند حمل و نصب آن‌ها نسبت به لوله‌های سبک دشوارتر است، اما دوام و ایمنی بیشتری را برای سازه تضمین می‌کنند و طول عمر داربست را افزایش می‌دهند.

لوله داربست سبک

لوله‌های سبک وزن، آسان‌تر حمل‌ونصب می‌شوند و برای پروژه‌های کوتاه‌مدت یا مکان‌هایی با ارتفاع کم مناسب‌اند. استفاده از این لوله‌ها سرعت اجرا را بالا می‌برد، نیاز به نیروی انسانی را کاهش می‌دهد و هزینه حمل و نقل را کمتر می‌کند. این لوله‌ها معمولا در تعمیرات داخلی، پروژه‌های کوچک ساختمانی و داربست‌های موقت کاربرد دارند.

فرق داربست سنگین و سبک چیست؟

فرق اصلی بین داربست سنگین و سبک در موارد زیر است:

1. وزن و مقاومت
   داربست سنگین از لوله‌های با ضخامت و وزن بالاتر ساخته می‌شود، بنابراین مقاومت بیشتری دارد و می‌تواند بارهای بزرگ‌تر و سازه‌های مرتفع را تحمل کند. داربست سبک از لوله‌های نازک‌تر و سبک‌تر ساخته شده و تحمل بار کمتری دارد.
2. سهولت نصب و حمل
   داربست سبک به دلیل وزن کمتر، راحت‌تر حمل و نصب می‌شود و نیاز به نیروی انسانی کمتری دارد. داربست سنگین، سخت‌تر نصب می‌شود و جابجایی آن دشوارتر است.
3. کاربرد
   داربست سبک برای پروژه‌های کوچک، سازه‌های موقت، تعمیرات داخلی و مکان‌هایی با ارتفاع کم مناسب است. اما در مقابل داربست سنگین برای پروژه‌های بزرگ، سازه‌های بلند، محیط‌های باز با باد یا شرایط جوی سخت و پروژه‌های طولانی‌مدت استفاده می‌شود.

4. دوام و طول عمر:
   داربست سنگین دوام بیشتری دارد و طول عمر بالاتری نسبت به داربست سبک دارد، به همین دلیل برای پروژه‌های طولانی و سنگین ترجیح داده می‌شود.
5. قیمت
   لوله‌های داربست بر اساس وزن قیمت گذاری می‌شوند. بنابراین قیمت لوله داربست 14 کیلویی که یک نوع لوله سبک به حساب می‌آید نسبت به لوله های ضخامت بالا و سنگین پایین‌تر ‌است.

سخن پایانی

انتخاب صحیح لوله داربست، چه از نظر قطر، جنس، طول و چه از نظر وزن و ضخامت، نقشی تعیین‌کننده در ایمنی، سرعت اجرا و دوام پروژه دارد. شناخت تفاوت‌های داربست سنگین و سبک و تطبیق آن با نیاز واقعی پروژه، علاوه بر کاهش خطرات احتمالی، باعث بهره‌وری بهتر و صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود. بنابراین، دقت در انتخاب و استفاده اصولی از لوله‌های داربست، پایه‌ای برای اجرای موفق و ایمن هر سازه موقتی است.