کتاب کلید فولاد یا Key to Steel یک منبع بین‌المللی شناخته‌شده و معتبر در زمینه مهندسی مواد و متاورژی محسوب می‌شود که اطلاعات فنی و دقیقی راجع به انواع مختلف فولادها ارائه می‌کند. این کتاب توسط شرکت آلمانی  Stahlschlussel Wegst و به نویسندگی کلایوس دبلیو. وگست (Claus W. Wegst) و مایکا وگست (Micah Wegst) منتشر شده است. کلید فولاد اطلاعاتی از جمله ترکیب شیمیایی، خواص مکانیکی، عملیات حرارتی و کاربردهای انواع فولاد را طبق استاندارد آلمانی DIN ارائه می‌دهد؛ هرچند بعدها اطلاعات این کتاب براساس استاندارد EN بازنگری شد. البته در کلید فولاد به نام‌گذاری فولادها در استانداردهای دیگر و نام تجاری آن‌ها در شرکت‌های مختلف فولادسازی اشاره شده است. این کتاب مرجع فنی معتبر در زمینه شناسایی و مقایسه انواع فولادها و آلیاژها است. در ایران، کتاب کلید فولاد توسط دکتر احمد ساعت‌چی و دکتر حسین ادریس ترجمه و به همت انتشارات ارکان دانش منتشر شده است.

کاربردهای کتاب کلید فولاد

کتاب کلید فولاد در 19 فصل تدوین شده و به شما این امکان را می‌دهد تا معادل یک فولاد خاص را در استانداردهای مختلف بیابید، خواص فیزیکی و مکانیکی فولادها را با هم مقایسه کنید، ترکیب شیمیایی فولاد مورد نظر خود را جستجو کرده و مناسب‌ترین آلیاژ را برای کار خود انتخاب نمایید. به علاوه، این کتاب به شما کمک می‌کند تا  نوع عملیات حرارتی مورد نیاز برای دستیابی به خواص خاص در هر نوع فولاد را نیز مورد بررسی قرار دهید.

مهندس متالوژی در حال مطالعه کتاب کلید فولاد

معرفی ساختار کلی کتاب کلید فولاد

در کتاب کلید فولاد، هر نوع فولاد با توجه به مشخصات فنی زیر بررسی می‌شود:

  1. ترکیب شیمیایی: در بخش ترکیب شیمیایی، درصد عناصر موجود مانند کربن، منگنز، کروم، نیکل، مولیبدن، سیلیسیم، فسفر و گوگرد در فولاد، بررسی می‌شود.
  2. خواص مکانیکی: مقاومت کششی، سختی، مقاومت به ضربه، افزایش طول، استحکام تسلیم و غیره به عنوان خواص مکانیکی مورد مطالعه قرار میگیرند.
  3. استانداردها و معادل‌ها:  معادل فولادها در استانداردهای مختلف بین‌المللی مانند DIN آلمان،AISI آمریکا، JISژاپن،GOSTروسیه و غیره در این بخش قراره گرفته است.
  4. عملیات حرارتی: در قسمت عملیات حرارتی یا همان  heat treatmentمراحلی همچون نرماله کردن، آنیل، تمپر، کوئنچ، سخت‌کاری سطحی و …در فرایند تولید فولاد توضیح داده می‌شود.
  5. کاربردها: موارد مصرف در صنایع مختلف مانند خودروسازی، نفت و گاز، ابزارسازی، ساختمان (از جمله تولید لوله داربستی فولادی)، ماشین‌سازی و غیره، کاربردهای انواع مختلف فولاد هستند که این بخش به آن‌ها اختصاص دارد.

دسته‌بندی فولادها

فولادها از نظر ترکیب شیمیایی، خواص مکانیکی، ساختار میکروسکوپی، کاربردهای صنعتی و نحوه تولید در این کتاب طبقه بندی شده‌اند. در هر فصل به توضیح درباره یک یا چند گروه از فولادها که از نظر کاربرد تشابه دارند پرداخته شده است. به طور مثال فصل اول این کتاب درباره چهار گروه از فولادهای مناسب برای ساخت و ساز است. مهم ترین دسته‌بندی‌های فولاد در این کتاب در جدول زیر نام برده شده‌اند:

دسته‌بندی فولادتوضیحاتنمونه‌های رایج
فولادهای کربنی (Plain Carbon Steels)فولادهای ساده که تنها عنصر آلیاژی مهم آنها کربن است. این فولادها برای قطعات عمومی و ساده کاربرد دارند. مانند ورق فولاد مبارکهSt37, C15
فولادهای آلیاژی (Alloy Steels)فولادهایی با عناصر آلیاژی مانند کروم، نیکل، مولیبدن و وانادیم که موجب افزایش استحکام، سختی و مقاومت به خوردگی و دما می‌شوند.CrMo442, CrNiMo634
فولادهای ابزار (Tool Steels)فولادهایی با ترکیب شیمیایی خاص برای مقاومت بالا در برابر سایش، فشار و حرارت. این فولادها برای ساخت ابزارهای برشی و قالب‌سازی مناسب هستند.1.2379 (D2), 1.2510 (O1)
فولادهای ضدزنگ (Stainless Steels)فولادهایی که حداقل 10.5٪ کروم دارند و به‌خاطر مقاومت در برابر خوردگی شناخته می‌شوند. در صنایع غذایی، دارویی و تجهیزات خانگی کاربرد دارند.306 (1.4301), 316 (1.4401)
فولادهای فنر (Spring Steels)فولادهایی با خاصیت الاستیسیته بالا که پس از تغییر شکل، به حالت اولیه باز می‌گردند. این فولادها برای ساخت فنرها و قطعاتی که تحت فشار و کشش قرار دارند، مناسب‌اند.CrV4 51, SiCr7
فولادهای مقاوم به حرارت (Heat-Resistant Steels)فولادهایی که برای استفاده در دماهای بالا طراحی شده‌اند و در شرایط دمایی شدید عملکرد خوبی دارند. برای کوره‌ها و توربین‌ها مناسب هستند.X12CrNi25-21, X10CrAlSi25
فولادهای سازه‌ای با استحکام بالا (HSLA)فولادهایی با استحکام بالا که برای ساخت سازه‌های عظیم مانند پل‌ها و برج‌ها استفاده می‌شوند. این فولادها دارای سختی، مقاومت به کشش و دوام طولانی هستند.S355MC, S700MC
تصویری از مقاطع فولادی نظیر لوله، پروفیل و میلگرد

کلید فولاد؛ مرجع مهندسان و طراحان صنعتی

کتاب کلید فولاد در زمینه‌هایی مانند طراحی قطعات صنعتی، مهندسی معکوس، خرید و فروش فولاد و مواد اولیه، ساخت تجهیزات صنعتی و همچنین تدوین مدارک فنی در پروژه‌های EPC بسیار کاربردی و راهگشاست. این کتاب به عنوان یک مرجع جامع برای شناسایی انواع فولادها، تطبیق استانداردهای بین‌المللی و انتخاب مناسب‌ترین جنس در طراحی و ساخت، مورد استفاده مهندسان، طراحان، تکنسین‌ها و کارشناسان فنی قرار می‌گیرد.

استفاده از کتاب کلید فولاد در ایران

در بازار ایران که واردات و صادرات فولاد از کشورهای مختلف انجام می‌شود و تولیدکنندگان داخلی مانند فولاد تاراز نقش مهمی در تأمین مواد اولیه دارند، آشنایی با معادل‌های فولادها در سیستم‌های مختلف یک ضرورت است. این کتاب با ارائه اطلاعات دقیق، از بروز خطا در انتخاب مواد جلوگیری کرده و به ارتقای کیفیت نهایی پروژه‌ها کمک می‌کند. برای استفاده از این کتاب می‌توانید از مقاله راهنمای گام به گام کتاب فولاد، در وبسایت ما، کمک بگیرید.

نرم‌افزار کلید فولاد؛ همراه دیجیتال کتاب کلید فولاد برای جستجوی سریع‌تر

در کنار نسخه چاپی کتاب کلید فولاد، نرم‌افزار کلید فولاد به عنوان یک ابزار دیجیتال کاربردی وجود دارد. این نرم افزار طراحی شده تا فرآیند جستجو و مقایسه گریدهای فولادی را سریع‌تر و آسان‌تر کند. برنامه دیجیتالی کلید فولاد با بهره‌گیری از دیتابیس همان کتاب، امکان دستیابی سریع به خواص مکانیکی، ترکیب شیمیایی و معادل‌سازی استانداردهای مختلف فولاد را فراهم می‌سازد. برای مهندسان و کارشناسانی که به دنبال دسترسی آسان به اطلاعات تخصصی فولاد هستند، این نرم‌افزار گزینه‌ای ایده‌آل و مکمل نسخه چاپی است.

سخن آخر

کتاب کلید فولاد فراتر از یک راهنمای فنی، ابزاری حیاتی برای مهندسان، تکنسین‌ها، طراحان و فعالان حوزه تامین مواد به شمار می‌رود. تسلط بر محتوای این کتاب، امکان انتخاب هوشمندانه‌تر مواد و کاهش چشمگیر خطاهای مهندسی در پروژه‌های صنعتی را فراهم می‌سازد. آشنایی با این کتاب برای فعالان بازار آهن و فولاد، یک مزیت رقابتی و ارتقاء دهنده دانش فنی محسوب می‌شود و مطالعه دقیق آن بسیار سودمند خواهد بود.

این مقاله را به اشتراک بگذارید

دیدگاهتان را به اشتراک بگذارید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

یک × چهار =