پروفیل کلافی چیست؟ همه چیز درباره پروفیل 509

برای ساخت یک چهارچوب درب یا پنجره فلزی مستحکم، به پروفیلی با طراحی دقیق و مهندسی‌شده نیاز است. پروفیل کلافی پاسخی مستقیم به همین نیاز در صنعت ساختمان است. این مقطع فولادی به دلیل ویژگی‌های ساختاری‌اش به یکی از اصلی‌ترین انتخاب‌ها برای سازندگان تبدیل شده است. در این مطلب به شکلی ساده و فنی، بررسی می‌کنیم که این پروفیل دقیقا چیست، چه مشخصاتی دارد و چرا یک انتخاب بهینه محسوب می‌شود.

پروفیل کلافی چیست؟

پروفیل کلافی، نوعی پروفیل فلزی توخالی با مقطع بسته (مربع یا مستطیل) است که به دلیل داشتن یک لبه‌ی اضافی، برای ساخت چهارچوب درب و پنجره‌های فلزی بهینه شده است. این پروفیل که با نام‌های چهارچوبی، تک لبه یا ۵۰۹ هم در بازار شناخته می‌شود، در واقع اسکلت اصلی این سازه‌ها را تشکیل می‌دهد.

وجه تمایز و مزیت اصلی آن، همین لبه‌ی یک‌طرفه است؛ این طراحی هوشمندانه، نصب آسان و دقیق لولا، قفل و یراق‌آلات را ممکن ساخته و باعث افزایش سرعت و دقت در فرآیند اجرا می‌شود.

مشخصات فنی پروفیل کلافی 509

پروفیل کلافی به‌عنوان یک مقطع فولادی تخصصی در چارچوب‌سازی، دارای ویژگی‌های استاندارد و فنی مشخصی است که در انتخاب و خرید باید به آن‌ها دقت شود، در جدول زیر این ویژگی‌ها توضیح داده شده‌اند.

ویژگی	توضیحات
ابعاد پروفیل کلافی	چهارگوش با لبه‌ی بیرون‌زده در یک ضلع- معمولا 40×60 میلی‌متر
ضخامت ورق	1.5 -2- 2.5 میلی متر
طول شاخه‌ها	استاندارد 6 متر -امکان برش سفارشی 12 متر نیز وجود دارد
وزن هر شاخه	بین 14 تا 15 کیلوگرم( برای کلافی ضخامت 2 و طول 6 متر )
جنس ورق مصرفی	ورق فولادی نورد گرم – ورق روغنی – گالوانیزه
روش تولید	فرمینگ و جوشکاری درز طولی
نام‌های رایج	پروفیل کلافی، پروفیل چهارچوبی، پروفیل 509
استاندارد تولید	JIS G3131–DIN 2395 – G3132
ترکیب شیمیایی	سیلیس- کربن  – گوگرد -فسفر –منگنز -آهن
ویژگی مکانیکی	مقاومت بالا، قابلیت جوشکاری و رنگ‌پذیری مناسب، پایداری ابعادی

روش تولید پروفیل کلافی509

پروفیل کلافی به هر دو روش نورد گرم یا سرد تولید می‌شود و فرآیند ساخت آن تقریبا مشابه تولید سایر پروفیل‌های باز و بسته است، با این تفاوت که در مرحله شکل‌دهی، لبه‌ی اضافه مخصوص کلاف نیز روی مقطع ایجاد می‌گردد. روند تولید کلافی به این شکل است:

1. نواربری:  در ابتدا کویل‌های فولادی با دستگاه اسلیتر به نوارهای باریک‌تر با عرض مشخص برش داده می‌شوند. عرض هر نوار دقیقا مطابق با ابعاد پروفیل موردنظر تعیین می‌شود.
2. فرمینگ:  رول فولادی نواربری شده در مرحله قبل در خازن قرار می‌گیرد و سپس از میان مجموعه‌ای از قالب‌ها و غلتک‌ها عبور می‌کند تا به‌تدریج به شکل چهارگوش تبدیل شود. در این مرحله، آن لبه‌ی بیرون‌زده مخصوص پروفیل کلافی نیز فرم داده می‌شود.
3. جوشکاری درز طولی:  پس از فرم دادن مقطع، درز ایجادشده بین دولبه ورق با روش جوش القایی (ERW) جوش داده می‌شود تا پروفیل به‌صورت یکپارچه و بسته درآید.
4. کالیبراسیون و صافکاری: پروفیل پس از جوش، وارد غلتک‌های کالیبراسیون می‌شود تا ابعاد، زاویه‌ها و لبه‌ها دقیق و یکنواخت شوند. در این مرحله تابیدگی یا خمیدگی احتمالی نیز اصلاح می‌گردد.
5. برش نهایی:  برای تکمیل فرایند تولید پروفیل کلافی در طول‌های مشخص که استاندارد آن 6 متر است بریده می‌شود.

انواع پروفیل کلافی

پروفیل‌های کلافی بسته به نیاز پروژه و شرایط محیطی به چند نوع تقسیم می‌شوند.  اولین دسته بندی که می‌توان برای این پروفیل قائل شد بر اساس ضخامت آن است. طبق این کمیت کلافی‌ها ضخامت 1.5، 2 و 2.5 تولید و بسته به نیاز پروژه تهیه می‌شوند اما امکان ضخامت کمتر از این مقدار ها و بیشتر از آهن تا 3 میلی متر هم وجود دارد. هر چه ضخامت بیشتر باشد، مقاومت و استحکام و همینطور وزن پروفیل کلافی بالاتر است.

دسته‌بندی دیگر پروفیل 509 برا اساس، جنس ورق است. هرچند استفاده از ورق سیاه برای ساخت این پروفیل رایج تر است اما برای دقت ابعادی بالاتر و سطح صاف‌تر، گاهی از ورق نورد سرد یا روغنی استفاده می‌شود و اگر مقاومت در برابر رطوبت و زنگ‌زدگی مد نظر باشد، پروفیل کلافی گالوانیزه گزینه مناسبی است.

پروفیل‌ها همچنین بر اساس ابعاد مقطع متفاوت هستند؛ ابعاد رایج معمولا 40×60 میلی‌متر است، ولی در برخی کارخانه‌ها امکان تولید ابعاد سفارشی نیز وجود دارد.

گفتنی است برخی پروفیل‌ها بر اساس کاربرد طراحی و تولید می‌شوند؛ به عنوان مثال نوع مخصوص چارچوب درب‌های فلزی، پنجره‌ها یا پروفیل کلافی تقویت‌شده برای دهانه‌های بزرگ و خاص، که هرکدام ویژگی‌های فنی و استحکام ویژه خود را دارند.

تفاوت پروفیل 509 با پروفیل‌های 507 و 508

پروفیل‌های 509، 508 و 507 هر سه در دسته‌بندی پروفیل‌های درب و پنجره فلزی قرار می‌گیرند، اما با توجه به شکل مقطع و کاربردشان از یکدیگر متمایز می‌شوند. پروفیل 509 ، مقطعی با یک لبه بیرون زده دارد و به طور عمده برای ساخت فریم اصلی درب و پنجره استفاده می‌شود. در مقابل، پروفیل 508 که با نام پروفیل لنگه دری یا دو لبه شناخته می‌شود ظاهری S شکل دارد و به صورت اختصاصی برای ساخت لنگه‌های متحرک درب و پنجره طراحی شده است. در آخر ، پروفیل 507 یا پروفیل سپری با مقطع T شکل، به عنوان مقسم یا ستون داخلی در درب‌ها و پنجره‌ها به کار می‌رود و کاربردهای دیگری مانند ساخت خرپا و اسکلت گلخانه‌ها نیز دارد. بنابراین، این سه پروفیل اغلب به صورت مکمل در کنار یکدیگر برای ساخت یک مجموعه کامل درب یا پنجره آهنی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تفاوت پروفیل کلافی با پروفیل چهارچوبی ساده

به جز دروپنجره سازی پروفیل کلافی، استفاده‌‌های دیگری هم دارد. یکی از کاربردهای مهم و کمتر شناخته‌شده آن، استفاده از آن در ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات کشاورزی سبک است. به عنوان مثال، در تولید چارچوب بیل‌های تراکتور، کابین‌های محافظ کوچک برای تجهیزات باغبانی و یا سازه‌های نگهدارنده برای سیستم‌های آبیاری قطره‌ای از کلافی استفاده می‌شود. همچنین در کارگاه‌های صنعتی، برای ساخت میزهای کار مقاوم، استندهای نگهدارنده ابزار و یا قفسه‌های سنگین که نیاز به تحمل وزن بالا دارند، پروفیل 509 به کار می‌آید. حتی در پروژه‌های شهری نیز از این مقطع برای اجرای نرده‌های پیاده‌رو و خیابان‌ها این پروفیل استفاده می‌شود.

دقت ابعادی این مقاطع در ساخت چارچوب شیشه‌های ثابت، امکان یک آب‌بندی و هوابندی کامل را فراهم می‌آورد که در نتیجه به بهبود چشمگیر عایق‌بندی حرارتی و صوتی ساختمان کمک می‌کند. اتصال قاب به قاب  از دیگر کاربردهای این مقطع فلزی است؛ یعنی وقتی دو چارچوب فلزی باید به‌صورت محکم و هم‌راستا به هم متصل شوند، از پروفیل کلافی به‌عنوان رابط یا کلاف‌بندی استفاده می‌شود. به دلیل بسته بودن مقطع و مقاومت بالا، این پروفیل در برابر فشار و ضربه تاب برنمی‌دارد و باعث می‌شود اتصال قاب‌ها دوام و یکپارچگی بیشتری پیدا کند. همین ویژگی باعث شده کلافی در هنگام خرید پروفیل ساختمانی و صنعتی، انتخابی مطمئن باشد.

کاربرد پروفیل کلافی

پروفیل کلافی و پروفیل چهارچوبی ساده اگرچه هر دو در دسته پروفیل‌های مورد استفاده در صنعت درب و پنجره قرار می‌گیرند، اما از نظر ساختار، ابعاد و حتی کاربری تفاوت‌های مهمی با یکدیگر دارند. اولین تفاوت در ظاهر این دو پروفیل است؛ پروفیل کلافی یک پروفیل بسته است اما پروفیل چهارچوب فلزی ساده یک پروفیل باز محسوب می‌شود.

از نظر ابعاد و وزن نیز کلافی و چهارچوبی ساده اختلاف چشمگیری دارند. پروفیل کلافی معمولا در شاخه‌های ۶ متری با وزن حدود ۱۵ کیلوگرم تولید می‌شود، در حالی که پروفیل چهارچوب ساده طول بیشتری دارد و در شاخه‌های ۶.۶۰ متری با وزن تقریبی ۲۵ کیلوگرم عرضه می‌گردد.

قیمت پروفیل کلافی

قیمت پروفیل کلافی درب تحت عوامل زیادی تعیین می‌شود و همیشه یک عدد ثابت نیست. مثل قیمت پروفیل کناف یا هر مقطع فولادی دیگری. مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در این فاکتور عبارت‌اند از جنس ورق، ضخامت، ابعاد مقطع و شرایط بازار فولاد.گفتنی است که پروفیل‌هایی که از ورق گالوانیزه یا ضخیم‌تر ساخته می‌شوند، به‌طور طبیعی قیمت بالاتری دارند. جدای از آن، هزینه تولید، حمل‌ونقل و نوسانات قیمت ورق فولادی نیز روی قیمت نهایی اثرگذار است.

به‌طور کلی، برای پروژه‌های کوچک و چارچوب‌های معمولی، پروفیل کلافی سیاه با ضخامت 2 میل رایج‌تر و اقتصادی‌تر است. اما در پروژه‌های صنعتی یا در محیط‌های مرطوب که مقاومت بالاتری می‌طلبند، استفاده از پروفیل کلافی گالوانیزه یا ضخیم‌تر ضررویست و این امر به طبع هزینه ها را افزایش می‌دهد. پس هنگام خرید، تنها قیمت واحد را در نظر نگیرید و به کیفیت ورق، دقت ابعادی و استحکام پروفیل نیز که تعیین‌کننده ارزش واقعی آن هستند هم دقت کنید.