معرفی انواع گرید ورق گالوانیزه (ساختمانی، صنعتی و خودرویی)

به دلیل تولید و مصرف گسترده ورق گالوانیزه در سطح جهان و تنوع بالای ویژگیهای ساختاری آن، استانداردهای طبقهبندی متفاوتی در کشورهای مختلف برای این محصول به وجود آمده است. در این میان یکی از شناختهشدهترین استانداردها، EN 10346 است که در ایران نیز کاربرد فراوانی دارد. با این حال، در عمل و هنگام خرید و فروش، گرید ورق گالوانیزه، اغلب از خود استاندارد، اهمیت بیشتری پیدا میکند. در این پست به معرفی رایجترین گریدهای این محصول در بازار کشور میپردازیم.
فهرست مطالب
گرید ورق گالوانیزه چیست؟
گرید در ورق گالوانیزه یا هر محصول فولاد دیگری، ترکیبی از حروف و اعداد است که مشخصات فنی آن را بیان میکند. در حقیقت گریدها نشان دهنده این هستند که ورق از چه خواص مکانیکیای برخودار است و برای چه کاربردهایی مناسب است؛ به عنوان مثال وقتی بر روی شناسنامه ورق گالوانیزه عبارت DX51D درج میشود به این معناست که محصول مورد نظر یک ورق فولادی تخت با قابلیت شکلدهی سرد است که به روش غوطهوری داغ تولید شده است و در میان ورقهای همخانوادهی خود از پایینترین قابلیت شکلپذیری برخودار است.

گرید ورق گالوانیزه کششی و شکل پذیر
ورقهای گالوانیزه کششی و شکلپذیر دستهای از محصولات هستند که به طور خاص برای عملیات پرسکاری، خمکاری و شکلدهی پیچیده ساخته شدهاند. هدف اصلی در تولید این گرید گالوانیزه، فراهم کردن حداکثر انعطافپذیری و کشش عمیق است تا ورق بدون ترک خوردن، پاره شدن یا کاهش کیفیت پوشش روی، بتواند فرمهای مختلفی را بپذیرد. این ویژگیها باعث میشود این ورقها به انتخاب اول در صنایع خودروسازی، تولید لوازم خانگی و ساخت پروفیلهای ساختمانی با زوایای خاص تبدیل شوند. این گریدها معمولا با پیشوند DX مشخص میشوند.
حرف D
حرف D به عنوان اولین حرفی که در نامگذاری این گرید ورق گالوانیزه به کار میرود، نشان میدهد که این ورق گالوانیزه گرم برای عملیات شکلدهی تولید شده، برای ساخت قطعات از طریق پرسکاری مناسب است و میتوان محصولاتی مانند پروفیل گالوانیزه اصفهان را از آن تولید کرد.
حرف x
حرف X در نام گریدهای DX یک علامت عمومی است. این حرف نشان میدهد که فولاد پایه برای گالوانیزاسیون تولید شده است اما مشخص نمیکند که پوششدهی آن با چه ترکیبی از عناصر انجام گرفته و آیا از روی خالص ساخته شده یا عناصری مانند آلومینیوم و منیزیم هم در آن موجود است یا خیر. برای نشان دادن گرید ورق روغنی به جای x از حرف c استفاده میشود.
برای اطلاعات بیشتر میتوانید مرکز فروش عمده آهن تهران را مطالعه کنید.
اعداد 51 تا 57
این اعداد نشاندهندهی درجه کربن به کار رفته در ورق هستند؛ هرقدر که این عدد کوچکتر باشد به این معناست که مقدار کربن بیشتری با آهن مخلوط شده و در نتیجه ورق سختتر است و هرچقدر این عدد بزرگتر باشد میزان کربن موجود در فولاد کمتر بوده و ورق، خاصیت کششی بیشتری دارد.
ویژگیها و تفاوتهای گرید DX51D تا DX56D
ورقهای طبقهبندی شده در این گرید، همگی فولادهای کمکربنی هستند که انعطافپذیر بوده و قابلیت کشش و شکلدهی دارند. این یعنی میتوان آنها را در دمای عادی با دستگاههای پرس و فرمینگ به راحتی به محصولات دلخواه تبدیل کرد و قطعات با انحناهای پیچیده ساخت. این ویژگی شکلپذیری عالی، آنها را برای استفاده در صنایع خودروسازی و لوازم خانگی مناسب میسازد. عامل هزینه نیز همیشه مورد توجه قرار میگیرد؛ به همین دلیل، اطلاع از مواردی مانند قیمت ورق گالوانیزه 50 کاشان برای مدیران خرید جهت برآورد دقیق هزینههای تولید امری ضروری است.
DX51D
- گرید مناسب برای اجرای عملیات سخت خمشی
- مناسب برای تولید پروفیلها
- یک گرید تاشو با امکان ایجاد خم و فرم
- ورقهای گالوانیزه موجود در این گرید دارای ضخامت 0.45 تا 3 میلی متر هستند.
DX52D
- گرید نیمه کششی
- مناسب برای عملیات ساده کششی
- دارای خاصیت کششی بیشتر نیست به DX51D
- ورق های گالوانیزه موجود در این گرید دارای ضخامت 0.5 تا 3 میلی متر هستند.
نکته مهم
ورق های DX51D و DX52D در بازار به گریدهای صنعتی مشهورند. میزان کربن موجود در این ورق ها نسبتا زیاد است؛ به همین دلیل سختی بیشتری دارند و از کشش پذیری کمتری نسبت به سایر گریدها برخوردارند.
DX53D ، DX54D و DX56D
- گریدهای مقاوم در برابر خستگی
- مناسب برای کششهای عمیق
- گرید DX53D و DX54D برای ورقهای دارای ضخامت 0.5 تا 3 میلیمتر کاربرد دارد.
- گرید DX56D برای ورقهای دارای ضخامت 0.5 تا 2.5 میلیمتر کاربرد دارد.
- گرید DX57D برای ورقهای گالوانیزه دارای ضخامت 0.75 تا 2 میلیمتر کاربرد دارد.
نکته مهم
ورقهای DX53D ، DX54D و DX56D در بازار به گریدهای خودرویی مشهورند. میزان کربن موجود در این ورقها نسبتا کم است؛ به همین دلیل کشش پذیری بالایی دارند و در صنایعی مانند خودروسازی بسیار پرکاربرد هستند.
گرید فولادهای کم آلیاژ پراستحکام HSLA
فولادهای کمآلیاژ پر استحکام دستهای مهم از ورقهای گالوانیزه هستند که برای ایجاد تعادل ایدهآل میان استحکام بالا و قابلیت شکلدهی خوب ساخته شدهاند. این فولادها با کدهایی مثل HX260LAD و HX340LAD مشخص میشوند و کربن کمتری نسبت به فولادهای معمولی دارند؛ همین موضوع باعث میشود جوشپذیری و انعطافپذیری آنها حفظ شود. در عین حال، به دلیل داشتن عناصر آلیاژی، مقاومت مکانیکی آنها به طرز چشمگیری افزایش یافته است. این ترکیب ویژه، ورقهای HSLA را به انتخابی عالی برای صنعت خودروسازی تبدیل کرده است تا بتوانند با کاهش وزن قطعات شاسی و ساختارهای تقویتکننده، ایمنی و دوام خودرو را تضمین کنند.
ورقهای این گروه با کدهای HX300LAD، HX340LAD، HX380LAD و HX260LAD مشخص میشوند. در این نامگذاری، عددی که بر روی ورق درج شده است، نشاندهنده میزان استحکام مکانیکی آن است. هرچه این عدد بالاتر باشد، ورق سختتر و مقاومتر خواهد بود؛ اما در مقابل، میزان شکلپذیری آن کاهش مییابد و انعطافپذیری کمتری برای عملیات خمکاری پیچیده خواهد داشت.

گریدهای فولاد ساختمانی S
گریدهای فولاد ساختمانی که در استاندارد EN 10346 با پیشوند S مشخص میشوند، با اولویت استحکام بالا و توانایی تحمل بار سازهای تولید شدهاند. عددی که پس از حرف S میآید، مثلا ۲۵۰ در S250GD، نشان دهنده حداقل استحکام تسلیم ورق است. اگرچه هدف اصلی این فولادها پایداری سازه است، اما آنها همچنان انعطافپذیری لازم برای عملیات ساختمانی پایه مانند خمکاری ساده، برش و اتصال را دارا هستند. با این وجود، هرچه میزان استحکام یعنی همان عدد گرید بالاتر میرود، قابلیت شکلدهی پیچیده و کشش عمیق آنها کاهش مییابد و برای ساخت سازههای مقاوم، پروفیلهای باربر و سقفهای سبک استفاده میشوند.
سخن پایانی
تولید گسترده ورقهای گالوانیزه در سطح جهان، منجر به ظهور گریدهای فنی متعددی شده که مهمترین معیار برای تعیین خواص ورق و کاربرد نهایی آن هستند. اانواع گرید ورق های فولادی گالوانیزه فرم پذیر سه دسته اصلی را در بر میگیرند: گریدهای کششی و شکلپذیر که حداکثر انعطافپذیری را برای پرسکاری عمیق فراهم میکنند؛ فولادهای کمآلیاژ پر استحکام که تعادلی بین استحکام و شکلپذیری ایجاد کرده و با کدهایی مثل HX340LAD شناخته میشوند؛ و در نهایت، گریدهای فولاد ساختمانی که اولویت اصلی آنها پایداری سازه و تحمل بار است. هرچند کدهای عددی در این گریدها میزان استحکام را نشان میدهند، اما انتخاب درست باید با در نظر گرفتن نیازهای فنی پروژه صورت گیرد.
برای دریافت مشاوره و خرید ورق گالوانیزه کارخانجات مختلف با کارشناسان زرین فولاد شهریاری در تماس باشید.