ورود|ثبت نام
031 9100 31 314 تفاوت عجیب ورق زم در برابر گالوانیزه سنتی
وقتی ورق گالوانیزه معمولی با پوشش روی خالص معرفی شد، تصور می‌شد که مشکل خوردگی فولاد برای همیشه حل شده است. این ورق‌ها، واقعا یک تحول بزرگ بودند و برای سال‌ها به بهترین شکل وظیفه‌ی خود را انجام دادند. اما، با گذشت زمان و سخت‌تر شدن شرایط صنعتی و اقلیمی، مشخص شد که این پوشش محبوب، در برابر تهاجم بی‌امان رطوبت و مواد خورنده، به‌ویژه در مناطق پرچالش، نیاز به تقویت دارد. در دنیای امروز که دوام و پایداری یک ضرورت حیاتی است، مهندسان به دنبال فرمولاسیون بهتری بودند تا عمر سازه‌ها را تضمین کنند؛ و اینگونه بود که ورق زم به‌عنوان نسل بعدی و ارتقاء یافته‌ی ورق گالوانیزه، متولد شد تا با عبور از روی خالص، کیفیتی بالاتر را به ارمغان آورد. در ادامه این مطلب، خواهیم دید که تفاوت‌های کلیدی این جایگزین پیشرفته با گالوانیزهٔ معمولی در چیست.
فهرست مطالب
1. ترکیبات پوشش
وقتی صحبت از تفاوت ورق‌های گالوانیزه معمولی و زم می‌شود، باید مستقیما به قلب ماجرا یعنی پوشش محافظ نگاه‌کنیم. در اینجا یک تغییر ماهوی رخ‌داده که عملکرد ورق را زیر و رو کرده‌است. گالوانیزه‌ی معمولی با یک لایه از روی خالص پوشیده‌می‌شود. این لایه با فداکردن خود، جلوی زنگ زدن فولاد زیرین را می‌گیرد و برای محیط‌های عمومی عالی عمل‌می‌کند.
اما ورق زم (ZAM) با یک فرمولاسیون به‌مراتب پیچیده‌تر، پا به عرصه گذاشته‌است. پوشش زم دیگر تنها روی نیست؛ بلکه یک آلیاژ سه‌گانه است که شامل روی (Zn)، مقادیری از آلومینیوم (Al) و کمی منیزیم (Mg) است. در واقع همین منیزیم است که حکم یک افزودنی کلیدی را در این ورق دارد. چرا که منیزیم به‌همراه آلومینیوم وقتی با روی ترکیب می‌شوند، یک لایه ی محافظ متراکم‌تر و پایدارتر روی سطح ایجادمی‌کنند. این لایه ی جدید، خصوصا در ناحیه ی برش‌ها و لبه‌هایی که پوشش آسیب دیده است، قوی‌تر عمل‌می‌کند و اجازه نمی‌دهد آب و نمک به‌سادگی به هسته‌ی فولادی برسند. در واقع، این ترکیب جدید، ورق زم را به سطحی از مقاومت در برابر خوردگی می‌رساند که گالوانیزه‌ی ساده به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند به آن دست‌یابد.
بیشتر بخوانیدبرای اطلاعات بیشتر می‌توانید ورق زم چیست را مطالعه کنید.
2. رفتار در برابر خراش و برش
شاید مهم‌ترین برتری ورق زم نسبت به گالوانیزه‌ی معمولی، در قابلیتش برای بهبود زخم باشد که به آن “خاصیت خودترمیم‌شوندگی” می‌گوییم. وقتی ورق‌های فولادی بریده یا سوراخ می‌شوند، در ناحیه‌ی برش، لایه‌ی محافظ کنار می‌رود و فولاد اصلی در معرض رطوبت قرار می‌گیرد؛ این همان جایی است که زنگ‌زدگی به‌سرعت آغاز می‌شود. در گالوانیزه‌ی معمولی، روی خالص تا زمانی که هست می‌کوشد از فولاد حفاظت کند، اما وقتی پوشش در لبه‌ها تمام می‌شود، دیگر نیروی کمکی در کار نیست.
اما ورق زم، بازی را عوض‌می‌کند. این نوع گالوانیزه پیشرفته به لطف ترکیب آلومینیوم و منیزیم در پوشش خود می‌تواند رفتار متفاوتی در برابر عوامل خطرساز داشته باشد. در این ورق به‌محض اینکه رطوبت به ناحیه‌ی بدون پوشش می‌رسد، یک واکنش شیمیایی هوشمندانه شروع‌می‌شود. یون‌های منیزیم و روی موجود در آلیاژ، در لایه‌ی نازک آب یا رطوبت حل می‌شوند و به سمت لبه‌ی آسیب‌دیده مهاجرت‌می‌کنند. در آنجا، این یون‌ها با اکسیژن و سایر مواد موجود در محیط واکنش داده و یک لایه‌ی محافظ جدید و متراکم تشکیل‌می‌دهند که به‌شکل طبیعی، لبه‌ی بریده‌شده و آسیب‌دیده‌ی فولاد را دوباره آب‌بندی‌می‌کند. این مکانیسم، در واقع یک سیستم دفاعی دائمی است که طول عمر ورق زم را به‌شکل قابل‌توجهی افزایش‌می‌دهد،
3.شکل پذیری
ورق ZAM (روی-آلومینیوم-منیزیم) دارای شکل‌پذیری و چسبندگی پوشش به مراتب بالاتری نسبت به ورق گالوانیزه سنتی است و این مزیت به طور مستقیم از ترکیب آلیاژی و ساختار میکروسکوپی آن ناشی می‌شود. پوشش گالوانیزه سنتی، که عمدتا از روی خالص تشکیل شده، ساختاری نسبتا سخت‌تر دارد و در فرآیندهای مکانیکی شدید مانند خمکاری‌های با شعاع کوچک یا کشش عمیق، تمایل به ترک خوردن یا پوسته پوسته شدن پیدا می‌کند. این آسیب‌ها، لایه‌های زیرین فولادی را در معرض محیط خورنده قرار می‌دهند.
در مقابل، حضور منیزیم و آلومینیوم در آلیاژ ZAM، ساختاری سه‌تایی و همگن‌تر ایجاد می‌کند که به لحاظ مکانیکی نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر است. این پوشش، چسبندگی فوق‌العاده قوی به فولاد پایه دارد و می‌تواند تنش‌های شدید شکل‌دهی را بدون گسستگی تحمل کند. به همین دلیل، در کاربردهایی که نیاز به شکل‌دهی پیچیده و حفظ یکپارچگی پوشش دارند، ZAM گزینه‌ای برتر از ورق‌های گالوانیزه سنتی است که ممکن است از طریق نمایندگی فروش ورق گالوانیزه کاشان و دیگر تامین‌کنندگان عمومی عرضه شوند و ریسک آسیب به لایه محافظ و کاهش عمر مفید محصول نهایی را به حداقل می‌رساند.
4. مقاوت در برابر سایش و حرارت
پوشش گالوانیزه‌ی معمولی تقریبا از روی خالص تشکیل‌شده بنابراین نرم‌تر است و در برابر خراش‌ها، خمکاری‌های عمیق یا فرسایش‌های مداوم مانند نصب قطعات روی هم، آسیب‌پذیرتر عمل‌می‌کند و سریع‌تر ازبین‌می‌رود. برای اطلاع از قیمت امروز ورق گالوانیزه بهتر است منابع تخصصی را بررسی کنید. در ورق زم، حضور قابل‌توجه آلومینیوم و به‌ویژه منیزیم، ساختار پوشش را به‌طور چشمگیری سخت‌تر و متراکم‌تر می‌سازد. این سختی بالاتر باعث می‌شود که ورق زم در برابر سایش مکانیکی مقاومت بهتری نشان‌دهد؛ در واقع، لایه‌ی آلیاژی زم مانند یک زره ی قوی‌تر عمل‌کرده و احتمال آسیب‌دیدگی در حین ساخت، حمل‌ونقل و نصب را کاهش‌می‌دهد.
از نظر مقاومت حرارتی نیز، ورق گالوانیزه‌ی معمولی به دلیل نقطه ی ذوب پایین روی (حدود ۴۲۰ درجه ی سانتی‌گراد)، در معرض دماهای بالا، به‌سرعت دچار اکسیداسیون می‌شود و رنگ آن تغییرمی‌کند؛ این موضوع عمر مفید پوشش را در محیط‌های گرم کاهش‌می‌دهد. در مقابل، پوشش آلیاژی ورق زم، به‌دلیل وجود آلومینیوم و ساختار کریستالی پایدارتری که ایجادمی‌کند، مقاومت حرارتی بالاتری دارد. این ویژگی باعث می‌شود ورق زم برای کاربردهایی که در معرض نور مستقیم خورشید یا دماهای عملیاتی بالاتر قرار دارند مانند پنل‌های خورشیدی یا سیستم‌های تهویه‌ی صنعتی، انتخاب مناسب‌تری باشد.
جمع بندی
ورق زم به‌عنوان نسل ارتقاء یافته‌ی ورق گالوانیزه‌ی معمولی، با ایجاد یک تغییر بنیادین در پوشش محافظ خود پا به عرصه گذاشته است. در حالی که گالوانیزه‌ی معمولی عمدتا با روی پوشیده‌می‌شود، پوشش زم یک آلیاژ سه‌گانه است که شامل روی، آلومینیوم و منیزیم است. حضور منیزیم به همراه آلومینیوم، ساختار لایه‌ی محافظ را سخت‌تر، متراکم‌تر و انعطاف‌پذیرتر می‌سازد و مقاومت آن را در برابر سایش و حرارت بالا می‌برد. علاوه بر این، ورق زم از قابلیت منحصر به فرد خودترمیمی در ناحیه‌ی برش و خراش برخوردار است؛ به‌طوری‌که یون‌های منیزیم و روی در ناحیه‌ی آسیب‌دیده مهاجرت کرده و یک لایه‌ی محافظ جدید تشکیل‌می‌دهند که لبه‌ی فولادی را دوباره آب‌بندی‌می‌کند. این عملکرد برتر، مهندسان را قادر می‌سازد تا برای دستیابی به همان طول عمر، از یک لایه‌ی پوششی نازک‌تر استفاده‌کنند، که این امر نه‌تنها مصرف روی را کاهش داده و آلایندگی زیست‌محیطی را کم می‌کند، بلکه به اقتصادی‌تر شدن وزن نهایی ورق نیز کمک‌می‌کند.
