ورود|ثبت نام
031 9100 31 31معرفی کامل انواع پروفیل قوطی ها و مقایسه کاربرد آن‌ها
انواع پروفیل‌های قوطی شکل بر اساس شکل، ضخامت، آلیاژ و کاربرد به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. قوطی پروفیل‌ها به صورت مقطع بسته و در اشکالی مربع و مستطیل شکل تولید می‌شوند و به دلیل استحکام بالا، مقاومت در برابر فشار و وزن مناسب، گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربردهای مختلف به حساب می‌آیند. هدف از این نوشته در مجله‌ی زرین فولاد شهریاری، بررسی انواع قوطی‌ها از نظر مشخصات فنی، ویژگی‌ها و کاربرد است تا بتوان با شناخت بهتر، انتخابی بهینه برای پروژه‌های مختلف انجام داد.
فهرست مطالب
انواع پروفیل‌های قوطی
پروفیل‌های قوطی شکل به‌دلیل تنوع بالا در جنس، روش تولید، شکل مقطع و ضخامت، گزینه‌های متعددی را متناسب با نیازهای مختلف پروژه‌ها ارائه می‌دهند. انتخاب نوع مناسب این مقطع فولادی به عواملی مانند میزان استحکام مورد نیاز و وزن سازه بستگی دارد؛ البته شاخه‌های قوطی همیشه به صورت خام مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و گهگاه به خدمات خمکاری قوطی پروفیل نیاز دارند. انواع قوطی پروفیل‌های پرکاربرد در بازار ایران که نام‌های اختصاصی دارند، عبارتند از:
- قوطی مربعی
- قوطی مستطیلی
- قوطی دایره‌ای (لوله)
- قوطی سنگین
- قوطی سبک
- قوطی مبلی
- قوطی ستونی
- قوطی سیاه
- قوطی گالوانیزه
- قوطی آلومینیومی
- قوطی استیل
انواع پروفیل قوطی بر اساس جنس
انتخاب ماده اولیه برای تولید پروفیل قوطی، به صورت مستقیم بر خواص مکانیکی، مقاومت در برابر خوردگی، و هزینه نهایی محصول تاثیر می‌گذارد. با وجود ظهور مواد جدید، فولاد و مشتقات آن همچنان ستون فقرات بازار پروفیل مربع و مستطیلی به شمار می‌روند.
قوطی پروفیل‌ها بر اساس جنس ماده اولیه خود، دارای ویژگی‌ها و کاربردهای متنوعی هستند که آن‌ها را برای شرایط خاص مناسب می‌سازد. رایج‌ترین نوع انواع پروفیل، قوطی آهنی یا فولادی است که به دلیل تعادل میان استحکام مکانیکی، قابلیت تولید انبوه و هزینه مناسب، در صنعت بی‌رقیب است. ترکیب شیمیایی دقیق فولاد، شامل عناصر مهمی همچون کربن و منگنز، به این پروفیل‌ها خواصی مانند مقاومت کششی مناسب و جوش‌پذیری بالا می‌بخشد. قوطی پروفیل گالوانیزه نیز یا به صورت مستقیم از ورق گالوانیزه تولید می‌شود و یا پس از تولید با ورق سیاه به استخر روی مذاب سپرده می‌شود. باافزودن پوشش روی، مقاومت قوطی در برابر خوردگی به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. یکی از نمونه‌های معروف محصولات روی اندود، پروفیل آبروی گالوانیزه است که در ساختمان‌سازی و صنایع مختلف به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط جوی و رطوبت استفاده می‌شود.
در کنار انواع فولادی، پروفیل‌هایی از جنس استیل، آلومینیوم و کامپوزیت نیز وجود دارند که بسته به نیاز پروژه انتخاب می‌شوند. قوطی استیل به دلیل وجود عناصر آلیاژی مانند کروم و نیکل، در برابر زنگ‌زدگی بسیار مقاوم بوده و در صنایع حساس مانند غذایی یا دارویی کاربرد دارد. از سوی دیگر، قوطی آلومینیوم با وزن سبک، مقاومت طبیعی در برابر خوردگی و ظاهر زیبا، در معماری پرکاربرد است. همچنین، پروفیل‌های کامپوزیتی با عملکرد مکانیکی بالا و مقاومت شیمیایی قابل توجه، اگرچه گران‌تر هستند، اما در محیط‌های بسیار خورنده یا پروژه‌های خاص جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. انتخاب میان این جنس‌ها، همواره بر اساس موازنه‌ای میان هزینه، دوام و شرایط محیطی انجام می‌شود.
روش‌های مختلف تولید انواع قوطی پروفیل
پروفیل قوطی براساس روش تولید به دو دسته اصلی نورد سرد و نورد گرم تقسیم می‌شود؛ در ادامه به تشریح هریک از این متدها و تفاوت محصول نهایی آن خواهیم پرداخت.
تولید قوطی پروفیل با نورد گرم
در این روش، فولاد در دمای بسیار بالا تحت فشار ماشین‌های نورد قرار می‌گیرد تا به شکل نهایی قوطی در آید. مزیت تولید قوطی پروفیل با نورد گرم این است که در نهایت محصولی با استحکام بالاتر و قابلیت تحمل فشارهای بیشتر را تحویل می‌دهد، اما سطح محصول نهایی ممکن است زبرتر باشد. پروفیل‌های نورد گرم معمولا برای کاربردهایی که به استحکام و مقاومت بیشتری نیاز دارند، مانند سازه‌های ساختمانی یا صنعتی، مناسب‌تر هستند.
تولید پروفیل با نورد سرد
در این متد، ورق سیاه یا گالوانیزه در دمای معمولی و بدون نیاز به حرارت، تحت فشار غلتک‌های نورد قرار می‌گیرد و با عبور از قالب‌ها دچار تغییر شکل می‌شود. برای انجام عملیات نورد سرد لوله، ورق‌ها ابتدا به نوارهای نازک‌تر برش داده شده و با عبور از دستگاه فرمینگ، شکل قوطی را به خود می‌گیرند. این نوع پروفیل‌ها دارای سطح صاف‌تر، استحکام بالاتر و کیفیت ابعادی دقیق‌تری نسبت به نورد گرم هستند؛ اما به علت روش تولید خود یک درز باز دارند که باید جوشکاری شود.
در مجموع، انتخاب بین نورد سرد و نورد گرم قوطی پروفیل بستگی به نیازهای خاص پروژه و ویژگی‌هایی دارد که از پروفیل قوطی انتظار می‌رود.
عوامل موثر بر وزن انواع قوطی پروفیل
وزن قوطی پروفیل به طور مستقیم تحت تاثیر سه عامل کلیدی قرار دارد: ابعاد هندسی شامل طول، عرض و به ویژه ضخامت، چگالی ماده تشکیل‌دهنده و نوع گرید فولاد. ضخامت دیواره پروفیل نقش اساسی در تعیین وزن نهایی ایفا می‌کند؛ علاوه بر این، هرچه چگالی ماده سازنده‌ی قوطی بالاتر باشد، وزن پروفیل نیز بیشتر خواهد. برای اطلاع از وزن هر شاخه پروفیل می‌توانید جدول اشتال و وزنی قوطی را بررسی کنید.
انواع پروفیل قوطی بر اساس شکل مقطع
همان‌طور که هنگام خرید پروفیل زد شکل ظاهری آن مهم‌ترین عامل تاثیرگذار است، در مورد پروفیل قوطی نیز، توجه به مقطع عرضی اهمیت زیادی دارد. قوطی آهن به طور متداول با دو شکل مقطع مربع و مستطیل تولید و به بازار عرضه می‌شود؛ تفاوت اصلی بین این دو شکل در ابعاد آن‌هاست: قوطی مربعی دارای طول و عرض برابر است، در حالی که قوطی مستطیل دارای طول و عرض متفاوت است و امکان بهینه‌سازی برای تحمل بارها را فراهم می‌کند. انتخاب شکل پروفیل به طراحی ساختاری سازه بستگی دارد.
کاربرد پروفیل قوطی مربع
این نوع پروفیل دارای مقطع مربعی‌شکل است که در آن طول و عرض برابر هستند. ویژگی بارز قوطی مربعی، توزیع یکنواخت بار در تمامی جهات است. به همین دلیل، این دسته از پروفیل‌ها برای کاربردهایی که نیاز به استحکام یکسان در تمامی جهات دارند، مانند ساخت چارچوب‌ها، نرده‌ها، فریم‌ها و حتی برخی از انواع سازه‌های سبک، بسیار مناسب هستند. قوطی مربع شکل به دلیل شکل متقارن و ظاهر زیبا، در پروژه‌های معماری و طراحی داخلی نیز به کار می رود.
کاربرد پروفیل قوطی مستطیلی
این نوع پروفیل دارای مقطع مستطیلی‌شکل است که در آن ابعاد طول و عرض متفاوت هستند. پروفیل قوطی مستطیلی بیشتر در پروژه‌هایی که نیاز به استحکام بیشتر در یک جهت خاص دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، در ساخت درب‌ها، پنجره‌ها، دیوارهای فریم‌دار، ستون‌ها و حتی برخی از سازه‌های صنعتی، از انواع قوطی پروفیل مستطیل استفاده می‌شود. این نوع پروفیل به دلیل توانایی تنظیم ابعاد طول و عرض، امکان تامین استحکام و مقاومت بیشتر در جهت طول یا عرض خاص را فراهم می‌آورد.
تنوع پروفیل قوطی بر اساس ضخامت ورق
در میان مشخصات فنی پروفیل، عامل ضخامت یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های ساختاری این محصول شناخته می‌شود. پروفیل قوطی براساس ضخامت ورق به دو دسته سبک و سنگین تقسیم می‌شود:
پروفیل سبک
این پروفیل‌ها به دلیل وزن کم خود با این نام شناخته می‌شوند و در صنایع مختلفی از از جمله ساخت گلخانه‌ها، سوله‌های سبک، و ساخت وسایل خانگی کاربرد دارند. ضخامت رایج برای این کاربردها بین ۰.۵ تا ۱.۵ میلی‌متر است. از آن‌جایی که قوطی آهن به صورت کیلوگرمی خرید و فروش می‌شود یکی از دلایل اصلی محبوبیت پروفیل سبک، قیمت نهایی به‌صرفه آن برای خریداران است.
پروفیل سنگین
این پروفیل‌ها دارای سطح مقطع بزرگ‌ترین هستند و در ساخت آن‌ها از ورق فولادی ضخیم استفاده می‌شود. با این مشخصات برای تحمل وزن‌های بالا و در کاربردهای حمل‌ونقل و باربری سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، در ساخت سازه‌های عظیم مانند پل‌ها، برج‌ها، و تجهیزات دریایی کاربردهای حیاتی دارند.
بیشتر بخوانیدبرای اطلاعات بیشتر می‌توانید تفاوت پروفیل سبک و سنگین را مطالعه کنید.
قوطی پروفیل‌هایی با اسامی اختصاصی
در میان پروفیل گالوانیزه اصفهان و سایر شهرها برخی از آن‌ها دارای نام‌های اختصاصی هستند. از جمله قوطی مبلی و قوطی ستونی.
قوطی مبلی؛ سبک، ظریف و کاربردی در صنایع دکوراتیو
قوطی مبلی نوعی پروفیل سبک است. ضخامت کم، وزن پایین، جوش‌پذیری عالی و قابلیت فرم‌دهی بالا از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع قوطی هستند. مهم‌ترین ویژگی قوطی مبلی این است که این پروفیل ضخامتی کمتر از 1.5 میلی‌تر دارد و از ورق روغنی ساخته می‌شود. از پروفیل مبلی برای ساخت چهارچوب مبلمان، قطعات داخلی خودرو، ساخت قفسه، استند و قاب‌های دکوراتیو استفاده می‌شود.
نکته مهم
قوطی مبلی همان قوطی سبک نیست و این دو محصول دارای چند تفاوت مهم هستند. یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های آن‌ها، ضخامت ورق است؛ قوطی مبلی معمولا در بازه ضخامتی ۰.۶ تا ۲ میلی‌متر تولید می‌شود، در حالی که قوطی سبک ضخامت بیشتری دارد و در بازه ۱.۵ تا ۳ میلی‌متر یا حتی بیشتر قرار می‌گیرد. از نظر ظاهر سطحی، قوطی مبلی سطحی صاف، براق و بدون موج دارد، در حالی که قوطی سبک سطحی زبرتر و دارای ناصافی‌هایی است. از لحاظ کاربرد نیز قوطی مبلی بیشتر در صنایع ظریف مانند تولید مبلمان، دکوراسیون، و قطعات خودرو استفاده می‌شود، اما قوطی سبک در سازه‌های ساختمانی، گلخانه‌ها، نرده‌ها و فریم‌های عمومی کاربرد دارد. همچنین قوطی مبلی به دلیل دقت ابعادی بالا و قابلیت خمکاری و جوشکاری بهتر، در پروژه‌هایی که نیاز به ظرافت و دقت دارند، ترجیح داده می‌شود.
قوطی ستونی؛ مقاوم و ایده‌آل برای سازه‌های فلزی سنگین
قوطی ستونی یک نوع پروفیل چهارگوش سنگین است که غالبا مربعی شکل و در ابعاد 9*9 ، 10*10، 12*12 ، 14*14 سانتی‌متر تولید می‌شود. این نوع قوطی به دلیل ضخامت بیشتر و مقاومت بالا، در پروژه‌های عمرانی، صنعتی و ساختمانی کاربرد فراوانی دارد. یکی از مهم‌ترین موارد استفاده از قوطی ستونی، در سوله‌سازی است. به طوری که در ساخت سوله‌ها، انبارهای صنعتی، سالن‌های ورزشی و کارگاه‌های تولیدی، این قوطی‌ها به‌عنوان ستون‌های اصلی به کار می‌روند.
خلاصه کلام
برای شناخت انواع پروفیل قوطی مناسب، توجه به عواملی چون جنس، روش تولید، شکل مقطع و ضخامت ضروری است. جنس‌هایی مانند فولاد، استیل، آلومینیوم یا گالوانیزه بر اساس شرایط محیطی و نوع کاربرد انتخاب می‌شوند. پروفیل‌های تولیدشده به روش نورد سرد، دقت بالاتری دارند و برای پروژه‌های دقیق و ظریف مناسب‌اند، در حالی که نمونه‌های نورد گرم از استحکام بیشتری برخوردار بوده و در پروژه‌های سنگین‌تر استفاده می‌شوند. انتخاب مقطع مربع یا مستطیل نیز به نحوه توزیع بار و جهت نیرو بستگی دارد. در نهایت، ضخامت پروفیل باید با توجه به میزان فشار وارد بر سازه و وزن کلی پروژه تعیین شود.
