نحوه نصب بیس پلیت؛ گام به گام و نکات کلیدی

بیس پلیت یا صفحه ستون، قطعه‌ای فولادی با اشکال هندسی منظم (اغلب مربع یا دایره) است که نقش واسطه‌ای حیاتی را در اتصال ایمن و کارآمد ستون‌های فلزی به فونداسیون بتنی ایفا می‌کند. این صفحات فولادی، با ایجاد یک اتصال قوی و توزیع یکنواخت نیروها، به طور چشمگیری به استحکام و پایداری سازه کمک می‌کنند. نحوه عملکرد صفحه ستون به این صورت است که از طریق پیچ و مهره در بتن محکم شده و با استفاده از جوش به ستون فلزی متصل می‌گردد. بدین ترتیب،بیس پلیت‌ها بارهای وارده از ستون و کل ساختمان را به فونداسیون منتقل کرده و زمینه‌ساز پایداری هرچه بیشتر سازه می‌شوند. در این مقاله، شما را با مراحل اجرایی بیس پلیت و نکات کلیدی و مهم در نصب صحیح آن آشنا خواهیم کرد.

اهمیت نصب صحیح بیس پلیت در سازه فولادی

پیش از آنکه به مراحل و نحوه نصب صفحه ستون بپردازیم به اهمیت و ضرورت اجرای صحیح آن‌ می‌پردازیم. هدف از نصب بیس پلیت‌ها آن است که با افزایش سطح محل اتصال فلز به بتن، زمین و سایر اجزای فلزی سازه، استحکام و مقاومت بیشتری به آن‌ها بدهند و در نهایت نیز موجب مقاوم‌سازی بیشتر، کم شدن تنش‌ها و انتقال بارهای وارده از ستون به فونداسیون سازه شوند. در نتیجه هرگونه خطا، کم‌کاری و عدم رعایت نکات ایمنی در نصب این مقاطع فولادی موجب بروز احتمالی خطرات و ایرادات ساختاری خواهد شد.

اجزای مورد نیاز برای نصب بیس پلیت

قبل از آن که به مراحل نصب بیس پلیت‌ها بپردازیم خالی از لطف نیست اگر اجزا و عوامل درگیر با این فرایند را بشناسید. بیس پلیت‌ها از چند جز اصلی صفحه ساخته شده با فولاد و ورق گالوانیزه کیلویی یا آهن، بولت‌های مهاری، ورق‌های تقویتی و اتصال دهنده، گروت و در نهایت مهره و واشرها تشکیل شده‌اند.

نحوه اجرای بیس پلیت

در این بخش به مراحل نصب صفحه پلیت و نکات کلیدی هر بخش می‌پردازیم. توجه به این نکات و اجرای دقیق این مراحل از اهمیت زیادی برخوردار است که در ادامه به بیان آن‌ها می‌پردازیم.

مشخص کردن جای دقیق در نصب صفحه ستون‌ها

در اولین مرحله باید با کمک مهندسین سازه جای دقیق قرار گرفتن پلیت‌ها در نقشه رعایت شود. این مرحله نیاز به دانش فنی و مهندسی بالایی دارد و باید به صورت دقیق انجام شود زیرا خطا در انتخاب مکان مناسب از فرایند یکسان سازی نیروها و تنش‌های وارده و عدم تمرکز آن‌ها در یک نقطه جلوگیری می‌کند.

نکات مشخص کردن جای بیس پلیت‌ها

1. مشخص کردن محل جایگذاری حتما توسط یک کارشناس صورت بگیرد و توسط یک فرد ماهر نیز اجرا شود.
2. به این نکته توجه شود که عدم جای‌گذاری صحیح موجب قرار نگرفتن سقف در جای درست و عدم تعادل در ساختمان می‌شود.

قرار دادن بولت‌ها

پس از مشخص شدن مکان دقیق بیس پلیت‌ها باید بولت یا میل‌های مهار در فونداسیون نصب شود. این میلگرد‌ها باید دقیقا از لحاظ ظاهری با صفحه ستون مطابق باشند، زیرا با هدف اتصال صفحه به پایه بتنی اجرا می‌شوند. تعداد و طول این بولت‌ها با توجه به میزان نیروهای برشی و خمشی وارده بر ستون باید محاسبه شود تا موجب اتصال بهتر ستون‌ها به پی شوند.

نکات نصب بولت

1. قطر بولت‌ها معمولا 20 میلی‌متر است.
2. در زمان نصب حداقل 3 پله از انتهای رزوه شده بولت باید از صفحه ستون بیرون بماند.
3. طول این بولت‌ها بسته به مقدار فشار و طول ستون‌ها بین 10 تا 15 سانتی‌متر است.
4. حداقل 4 بولت در چهارگوشه صفحه ستون‌ها باید وجود داشته باشد.
5. جهت استحکام بیشتر بولت‌ها می‌توان پایین بولت‌ها را قلاب کرد یا از صفحات تقویت کننده و بست تسمه فلزی استفاده نمود.

استفاده از شابلون

شابلون یک ابزار برای قرارگیری درست و دقیق در محل نصب است و برای جلوگیری از بروز خطا از آن استفاده می‌شود، این عضو معمولا به صورت ورق‌های نازک یا چوبی است که در زمان بتن‌ریزی دقیقا در محل قرارگیری بیس پلیت‌ها نصب می‌شود و پس از بتن‌ریزی نیز جدا شده و در صورت نیاز بتن زیر آن‌ ترمیم می‌گردد. به علت سنگینی وزن صفحات، از این شابلون به عنوان جایگزین اولیه برای بیس پلیت‌ها در زمان بتن‌ریزی بهره می‌برند. شابلون‌ها ابعاد و مشخصات دقیقی مشابه با بیس پلیت‌ها دارند.

نکات نصب شابلون

1. معمولا بسته به میزان فشار‌های وارده از شابلون‌هایی با ضخامت 6 تا 8 میلی‌متر استفاده می‌شود.
2. برای هواگیری بهتر در زمان بتن‌ریزی در وسط شابلون‌ها سوراخی ایجاد می‌شود تا از بتن‌ریزی صحیح و کامل زیر شابلون‌ها اطمینان حاصل شود.
3. پس از برداشتن شابلون‌ها ممکن است برخی از نقاط زیر آن‌ها دارای حفره‌های خالی باشد که باید پر شود، علاوه بر آن جهت اتصال بهتر پی بتن‌ریزی شده با گروت باید سطح بتن دندانه دندانه شود.

آماده سازی سطح جهت نصب بیس پلیت

در این مرحله برای اتصال صفحه ستون به بولت‌ها و بتن دو روش به‌کار می‌رود که در ادامه هر یک را بیان می‌کنیم.

نصب ستون‌ها به بیس پلیت در کارخانه

در این روش در ابتدا بیس پلیت‌ها را در کارخانه به صورت بیس پلیت جوشی به ستون‌ها متصل می‌کنند و سپس در محل به بولت‌ها متصل می‌کنند. این روش برای ستون‌ها و سازه‌های سبک مانند تیر برق‌ها مناسب است.

نصب بیس پلیت و ستون به صورت جداگانه

در این روش ابتدا بیس پلیت به بولت‌ها پیچ و مهره خواهد شد و پس از آن ستون‌ها با کمک تقویت کننده‌ها به صفحات متصل می‌شوند. در این زمان باید نکاتی مانند یک‌دست کردن سطح انتهایی ستون‌ها به کمک برش دقیق و سنگ زدن را نیز رعایت کرد. پس از آن ستون با کمک نبشی یا ورق‌های تقویتی عمود، جوش داده می‌شود. این کار به منظور افزایش استحکام بیس پلیت‌ها و جلوگیری از خم شدن آن‌ها بر اثر فشارهای وارده صورت می‌گیرد. از جمله موارد دیگر می‌توان به استفاده از ناودانی‌ها به همراه ورق‌های تقویتی و در نهایت اتصالات خاص اشاره کرد. افزایش ضخامت ورق بیس پلیت نیز از دیگر روش‌های استحکام بخشی است که معمولا به علت بالا رفتن قیمت صفحه ستون‌ چندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

نصب بیس پلیت‌ها

پس از در آوردن شابلون‌ها و مسطح کردن سطح بتن‌ها، بیس پلیت‌ها را در بولت‌ها جای‌گذاری می‌کنیم و با کمک مهره‌ها این صفحات را در جای خود محکم می‌کنیم.

نکات نصب بیس پلیت

1. تراز بودن بیس پلیت‌ها بسیار مهم است و باید پیش از نصب نهایی ستون‌ها چک شود.
2. کدهای ارتفاعی بیس پلیت‌ها باید همتراز و در یک صفحه باشند.

تنظیم ارتفاع بیس پلیت‌ها

در زمان نصب بیس پلیت‌ها تنظیم و تراز کردن ارتفاع آن‌ها با یکدیگر بسیار مهم است، این کار با کمک مهره‌های زیر صفحات انجام می‌شود.

نکات تراز کردن ارتفاع بیس پلیت‌ها

1. در ستون‌هایی که با کمک تقویت کننده‌هایی مانند نبشی یا ورق‌های تقویتی به بیس پلیت متصل می‌شوند، افزایش ارتفاع وجود دارد در نتیجه باید در هنگام تراز کردن به این نکته توجه کرد.
2. برای اندازه‌گیری دقیق و بررسی تراز بودن صفحات و ستون‌ها از تراز لیزری، گونیای فلزی و سیم قپون نیز استفاده می‌شود.

گروت ریزی

پس از نصب صفحات اگر سطح فونداسیون و پایه صاف نباشد و فاصله‌دار باشد از ملات دوغاب یا گروت برای پر کردن فواصل و یکدست کردن سطح پایه استفاده می‌شود تا اتصال بیس پلیت و بتن کامل باشد. به این منظور از قالب‌های چوبی یا فلزی استفاده می‌کنند و ملات را در آن می‌ریزند.

نکات گروت ریزی

1. پس از گروت‌ریزی حداقل تا 3 روز باید از زیر صفحه مراقبت نمود، زیرا ممکن است بر اثر واکنش‌های شیمیایی در این مرحله گروت‌ها ترک بردارند.
2. ضخامت گروت‌ریزی برای گروت‌های سیمانی 7.5 سانتی‌متر و برای گروت‌های اپوکسی 3 سانتی‌متر است.
3. پس از گروت‌ریزی و پیش از خشک شدن آن‌ها باید حتما هواگیری انجام شود.
4. تا جای ممکن این عملیات به صورت تک مرحله‌ایی و یک‌باره انجام شود.

جمع بندی

بیس‌پلیت‌ها یا صفحه ستون یک ورق فولادی پانچ شده است که به منظور استحکام بیشتر سازه و اتصال ایمن ستون به بتن و پی ساختمان انجام می‌گیرد. نصب این صفحات نیازمند دانش و دقت بالا و رعایت نکات اساسی پیش و پس از نصب صفحات است.